Laboratoriya ish№11. Mavzu: t triggerlari va ularning qo`llanilishi. Ishning maqsadi

chastota bo`luvchi 
deb 
ataladi. Hisob natijalari hisoblagich chiqishida ikkilik son ko`ri- nishida berilgan 
kod va talab etilyotgan vaqt davomida saqlanishi mumkin. 
Hisoblagichlar va chastota bo`luvchilari EHM va boshqa raqamli avtomat 
qurilmalari, VAda aloqa va nazorat-o`lchov apparaturasida hisob-kitob amallarini 
boshqarishda keng qo`llaniladi. 
Hisoblagichning asosiy 
statik parametri 
bo`lib, 
Ksanoq moduli 
hisoblanadi. U hisobning boyish koeffitsiyenti va hisoblagich tomonidan o`qilishi 
mumkin bo`lgan maksimal impulslar soni bilan aniqlanadi. 
K
ta impuls kelgach, 
hisoblagich dastlabki holatiga qaytadi. 
K— 2"
ga teng bo
`
lib, 
n -
hisoblagichning 
ikkilik razryadlari sonini bildiradi. Sanoq moduli qiymatiga ko`ra, hisoblagichlar 
ikkilik 
(sanoq moduli 2 ning to`liq darajasiga teng bo`lgan) va 
ikkilik-kodli 
(sanoq moduli 2 ning to`liq darajasiga teng bo`lmagan ixtiyoriy sonni qabul qilishi 
mumkin bo`lgan) turlarga bo`linadi. 
Hisoblagichning asosiy dinamik parametribo`lib, 
1
K
chiqish kodining 
o`rnatilish vaqtihisoblanadi. Bu kattalik kirish signali berilgan vaqt momentidan 
chiqishda yangi kod hosil boiish vaqt momenti oralig`iga teng. 
t
K
hisoblagich 
tezkorligini ifodalaydi. 
HissoblagichlarT, D va JK- triggerlar asosida tuziladi. Talab etilgan 
hollarda razryadlararo va teskari mantiqiy bog`lanishlarda MElar qo`llash 
mumkin. Talab etilgan elementlar sonini minimallash uchun to`rtrazryadli 
hisoblagich sxemalari ikkilik va o`nlik variantlarda ishlab chiqariladi. 
2. Ketma-ketli hisoblagichlar. 
Soddalik uchun statik boshqaruvli uchta 
triggerdan tashkil topgan jamlovchi hisoblagich ishini ko`rib chiqamiz. Bunday 
hisoblagichning o`tishlar jadvali 21.1-jadvalda, uning funksional sxemasi esa 1.1-
rasmda keltirilgan. Odatda, triggerlar, demak hisoblagichlar VA, qo`shimcha 
hisoblagich chiqishlarida oldindan belgilangan sonni o`rnatuvchi 
S
o`rnatish 
kirishiga yoki hisoblagichni dastlabki holatiga qaytaruvchi signal beruvchi 
R
olib 
tashlash kirishlariga ega. 
14.1-jadval