R. M. Xudayqulov aloqa yo„llari, undagi xizmat qiluvchi inshootlar

 
10.3. Ularni yo„llarda joylashtirish sxemasi 
 
Avtomobil yo„llarini loyihalashda uch turdagi xizmat ko„rsatish majmualari 
tavsiya etiladi: 
I – dam olish maydonchalari, trasnport vositalarini o„z-o„ziga xizmat 

---

111 
ko„rsatish uchun inshootlar; 
II – oshxonalar, savdo shahobchalari, AYOQSH, texnik xizmat punktlari; 
III – motel, oshxonalar, savdo shahobchalari, AYOQSH, TXKS. 
Xizmat ko„rsatish majmularini loyihalashda ularning bosqichma-bosqich 
rivojlantirishni ko„zda tutilishi lozim. Bundan kelib chiqqan holda har bir xizmat 
ko„rsatish majmularini asosi dam olish maydonchalari hisoblanadi.
Agar yo„llardan uzoq bo„lmagan masofada avtomobilchilarning sezilarli sonini 
o„ziga tortuvchi tarixiy yoki tabiiy e‟tiborga molik joylar bo„lsa III – turdagi xizmat 
ko„rsatish majmulari IV va V toifali yo„llarga ham qo„llanilishi mumkin.
I turdagi majmualarni sayyohlar va harakatning boshqa qatnashchilarini 
e‟tiborini tortuvchi manzarali joylar uchun tavsiya etiladi. Bunday joylarga daryo 
qirg‟oqlari, ko„llar, boshqa suv omborlari, tarixiy obidalar joylashgan erlar, tabiiy 
e‟tiborga molik joylar kiradi. I – turdagi majmualar va aholii yashash punktlari 
orasidagi masofa 1 km dan kam bo„lmasligi lozim 10.5 rasm. 
10.5–rasm. Yo„llarda I, II va III turdagi xizmat ko„rsatish majmualarini 
joylashtirish sxemasi. 
II – turdagi majmualar shaharlar orasidagi masofa katta bo„lmagan, aholi zich 
yashaydigan joylarga yaqin avtomobil magistral yo„llari uchun tavsiya etiladi. Aholi 

---

112 
kam yashaydigan joylar uchun III – turdagi majmualar tavsiya etiladi. Maydonlarni 
yo„l uchun ajratilgan mintaqadan tashqarida joylashtirish qishloq xo„jaligi erlarini 
unumsiz qismi hisobiga amalga oshiriladi. Erlarni ajratish QMQ 2.10.09 – 97 
«Avtomobil yo„llari uchun er ajratish me‟yorlari» talablariga asoan amalga oshiriladi. 
Maydon mintaqalari loyihada hisob kitoblar asosida aniqlanadi. Dam olish joylarini 
o„rmonlarda joylashtirishda mavjud daraxtlarni maksimal darajada asrash lozim. 
Daraxtlarni kesish kam va o„rnatilgan tartibda kelishilgan holda bo„lishi lozim.