Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Иш ҳақининг шакллари ва тизимлари – 
бу, меҳнатнинг 
миқдор натижалари ва сифатига (унинг мураккаблиги, 
интенсивлиги, шарт-шароитларига) боғлиқ равишда иш 
ҳақини белгилаш механизмидир. 
Ишбилармонлик жадвали -
бу корхонанинг яратилиши 
ва келгуси фаолиятидаги энг муҳим ҳодисалар белгиланган 
жадвалдир. Унда маҳсулотни ишлаб чиқиш ва ишлаб чиқариш 
жараёни, бозорни баҳолаш, сотув дастурини тайёрлаш ва 
бошқаларнинг вақт бўйича графигини белгилаш тавсия 
қилинади. Шунингдек, бизнес-режанинг муваффақиятга 
эришишини 
таъминловчи 
энг 
муҳим 
топшириқлар: 
дизайннинг 
якунланиши, 
маҳсулотнинг 
кўргазмаларда 
намойиш этилиши, хом-ашё, материал ва бутловчи қисмларга 
зарур миқдорда буюртма бериш, ишлаб чиқаришнинг 
бошланиши, биринчи буюртманинг олиниши, биринчи 
тўловларни амалга оширишни кўрсатиш тавсия этилади. 
Ишбилармонлик жадвали бутун ишнинг асосий ҳолатларини 
назорат қилиш, пайдо бўлувчи муаммоларни бартараф қилиш 
ва етказилувчи зарарни камайтиришга имкон беради. 
Ишлаб чиқариш имконияти
- бу мавжуд иқтисодий 
ресурслардан тўлароқ фойдаланиш эвазига энг кўп маҳсулот 
ишлаб чиқаришни англатади. У ишлаб чиқариш имконияти 
чегарасини ифодалайди. Ҳар бир хўжалик, оила, корхона, 
фирма, тармоқ, мамлакат ўзининг ана шундай имконият 
чегарасига эга. Ресурслардан фойдаланиш даражаси турлича 
бўлгани учун барча товарлар бўйича ишлаб чиқариш 
имконияти чегарасини кўрсатиш қийин. 
Ишлаб чиқариш қуввати
– 
асосий ишлаб чиқариш ва 
айланма фондлар, шунингдек, молиявий ресурслардан иложи 
борича тўлиқ ва оқилона фойдаланган ҳолда ишлаб чиқариш 
мумкин бўлган маҳсулотнинг максимал ҳажми. 

---

- 163 - 
Ишлаб чиқариш рентабеллиги
– умумий (баланс) 
фойданинг 
асосий 
ишлаб 
чиқариш 
фондлари 
ва 
нормалаштирилувчи айланма маблағларнинг ўртача йиллик 
қийматига нисбати сифатида аниқланувчи ишлаб чиқариш 
самарадорлиги кўрсаткичи.