Вазирлиги тошкент молия институти

таркиби
(жамига нисбатан % ҳисобида) 
2005 й. 2006 й. 2007 й. 2008 й 2009 й. 2010 й 
Ялпи ҳудудий 
маҳсулотнинг 
бўлинмаган қисми 
16,3 
16,7 
16,7 
15,5 
16 
20 
Тошкент шаҳри 
12,9 
13,2 
14,8 
16,9 
17,7 
15,9 
Хоразм вилояти 
3,7 
3,6 
3,6 
3,4 
3,2 
3,2 
Фарғона вилояти 
8,0 
7,7 
7,9 
7,7 
7,5 
6,6 
Тошкент вилояти 
9,3 
9,9 
10,4 
9,4 
9,2 
9,0 
Сирдарё вилояти 
1,9 
1,8 
1,7 
1,7 
1,7 
1,6 
Сурхандарё вилояти 
4,5 
4,4 
3,7 
3,7 
3,5 
3,6 
Самарқанд вилояти 
6,7 
6,6 
6,3 
6,5 
6,4 
6,2 

---

Наманган вилояти 
4,0 
3,8 
3,7 
3,9 
3,9 
4,0 
Навоий вилояти 
5,9 
6,1 
6,0 
5,8 
5,4 
5,3 
Қашқадарё вилояти 
7,8 
7,9 
7,6 
7,7 
7,8 
7,9 
Жиззах вилояти 
3,0 
3,0 
2,8 
2,7 
2,5 
2,2 
Бухоро вилояти 
6,2 
5,8 
5,6 
5,6 
5,4 
6,0 
Андижон вилояти 
7,0 
6,8 
6,5 
6,9 
6,7 
6,0 
Қорақалпоғистон 
Республикаси 
2,8 
2,7 
3,4 
2,7 
2,6 
2,2 
Ўзбекистон — жами 100,0 
100,0 
100,0 
100,0 
100,0 
100,0 
Иқтисодиётнинг ижтимоий-иқтисодий таркиби
мамлакатдаги мулк 
шаклларининг ЯИМни ишлаб чиқаришдаги, банд бўлганларни умумий сони, 
асосий капиталга сарфланган инвестициялардаги улуши билан белгиланади. 
Капиталнинг 
концентрациялашуви, 
кооперациялашуви 
ва 
марказлашувини акс эттирувчи иқтисодиёт таркиби
— кичик, ўрта, йирик 
корхоналар, молия-саноат гуруҳлари, трансмиллий компанияларнинг ЯИМни 
ишлаб чиқаришдаги ўрни билан белгиланади. 
Таркибий сиёсатни амалга ошириш принциплари қуйидагилардан иборат:
рақобатбардош бозор иқтисодий ривожланиш бош тартибга солувчиси сифатида; 
давлатни иқтисодиётга аралашувини камайтириш ва оптималлаштириш; 
иқтисодиётнинг очиқлиги; микроиқтисодий даражада иқтисодиёт фаолиятини 
эркинлаштириш. 
Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирозини юзага келтирувчи сабаблардан 
бири
— бу иқтисодиётда диспропорцияларнинг вужудга келиши ва инвестиция 
ресурслари етишмаслиги туфайли уларни бошқариш механизмларининг амал 
қилмаслигидир. Масалан, миллий иқтисодиётнинг муҳим таркибий нисбатларидан 
бири реал сектор билан молиявий сектор ўртасидаги нисбат ҳисобланади. Жаҳон 
хўжалигида, шу жумладан, тараққий этган ва айрим ўтиш мамлакатлари 
иқтисодиётида молия сектори деформациялашиб, реал сектордан узилиб, сохта 
капитални такрор ишлаб чиқарувчи институционал механизмлар ўз-ўзидан ишлай 
бошлади. 

---

Турли ҳисоб-китобларга кўра, сохта капитал ҳажмининг реал капитал 
ҳажмига нисбатан ошиб кетиши «совун кўпикларининг» вужудга келишини 
жадаллаштирди. АҚШда молия сектори фойдасининг ЯИМдаги улуши 14%ни 
ташкил этгани ҳолда, 2008 йилда 40%га тенг бўлди. 1990—2007 йилларда АҚШ 
аҳолисининг 5%и мамлакат даромадининг 38% ва миллий бойликнинг 50% ини 
ўзлаштириб олгани ҳолда, бюджет дефицити ЯИМга нисбатан 12%га ва АҚШнинг 
умумий қарзи 54 трлн. долларга тенг бўлди. Мамлакатда ташқи қарз иқтисодиёти 
вужудга келиб, АҚШнинг ҳамма агентларининг умумий қарзи ЯИМга нисбатан 
охирги 10 йил ичида 75%дан 350%га етди.