«Ўзбекистон темир йўллари» датк

t

0,8; B

t

1,2; B

t

1,6; B

t

2; B

t

2,4; B

t

2,8; B

t

3,2.  Beton  sinfi 

konstruksiyaning  vazifasi  va  ishlash  sharoitiga  bog’liq  holda  texnik-iqtisodiy 

ko’rsatkichlar asosida belgilanadi. 

Betonning  qirqilishdagi  mustahkamligi  R

sh

  = 2R

bt

,  sinishdagi 

mustahkamligi (l,5 – 2)R

bt

, ko’p sonli takroriy yuklanishlardagi mustahkamligi 

R

r

=(0,95 – 0,5)R

bt

 bo’ladi. 

Shunday  qilib,  turli  xil  quch  ta’siri  ostida  betonning  mexanik  

mustahkamligi taxminan quyidagi qiymatlarga ega: 

kubiklarni siqqanda       

                  R; 

prizmalarni siqqanda 

 

 (0,7…0,8)R; 

o’q bo’ylab cho’zilishda  

(0,05…0,1)R; 

egilishdagi cho’zilishda   

(0,1…0,18)R; 

---

 

9 

sof qirqilishda   

 

 

(0,15…0,3)R; 

yorilishda    

  

 

  (0,1…0,2)R. 

Betonning  sovuqbardoshlik  bo’yicha  markasi  deganda,  suv  shimdirilgan 

betonni  navbatma-navbat  muzlatib  eritganda  beton  namunalari  bardosh 

beradigan sikllar soni tushuniladi. Og’ir beton uchun sovuqbardoshlik bo’yicha 

quyidagi  markalar  belgilangan:  F50; F75; F100; F150; F200; F300; F400; 

F500. 

Cyv  o’tkazmaslik  bo’yicha  beton  markasi  sinalayotgan  namunadan  suv 

sizib o’tishi kuzatilmaydigan bosimni ifodalaydi. Suv o’tkazmaslik markalari  –  

W2; W4; W6; W8; W10; W12,  bunga  mos  qeladigan  suv  bosimlari  –  0,2; 

0,4; 0,6; 0,8; 1,0;  1,2  MPa.  Zo’riqtirilgan  beton  uchun  W12  dan  kam 

bo’lmasligi kerak. 

Zichlik  bo’yicha  beton  markasi  uning  quritilgan  holatdagi  o’rtacha 

zichligini  ifodalaydi.  Yengil  betonlarning  zichlik  bo’yicha  markasi  D800  dan 

D2000 ga qadar har 100 oraliqda o’zgarib boradi. Zichligi 2000 – 2200 kg/m

3

 

bo’lgan  betonlar  o’rta  vaznli, 2200  kg/m

3

)  dan  ortiq  bo’lganlari  esa  og’ir  

betonlarga kiradi.