5 -§. Fe’lning vazifadosh shakllari
Fe’lning gapda ma’lum bir gap bo‘lagi vazifasini bajarishga mos bo‘lgan
shakli uning funktsional
15
formasi deyiladi. Fe’lning funktsional formalari gapda
kesim, hol, aniqlovchi, ega va to‘ldiruvchi vazifalarida keladi.
O‘zbek tilida fe’lning funktsional formalariga 1) sof fe’l, 2)
ravishdosh, 3) sifatdosh, 4) harakat nomi kiradi.
1. Sof fe’l
Fe’lning tuslangan formada qo‘llanib, kesim vazifasini bajarishga mos fe’l
shakliga sof fe’l deyiladi. Sof fe’l har uch zamon shaklida qo‘llangan aniqlik,
buyruq-istak, shart mayli formasidagi fe’llarni o‘z ichiga oladi. Masalan: To‘g‘ ri
so‘z odam butun hayoti davomida mehr, sadoqat nurlarini tarqatadi
(U.Mahkamov). Kimki oz bilsa, ozga o‘rgatadi. (Tafakkur gulshani). Aqlni
beaqldan o‘rgan (Maqol).
Do'stlaringiz bilan baham: |