O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi tibbiy ta'limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

irlik bo
‘
y indeksi.
Ketle indeksi
. Tana og‘irligi indeksi (TOI) quyidagi formula bilan topiladi:
 
TOI=M/D 
M- tana og‘irligi, kg;
D- tana uzunligi, m
2
Agar 18,5 kg/m
2
bo‘lsa tana og‘irligi yetarli emas, 18,5-24,9 normal, 25-29,9 tana 
og‘irligi ortiqcha, 30 ortiq semirish hisoblanadi. 
Megoni indeksi:
erkaklar uchun optimal og‘irlik quyidagi formula bilan topiladi 
((D/2,5*4)-128)*453gr; ayollar uchun ((D/2,5*3,5)-108)*453gr. 
Broka-Brugsha indeksi
. Kerakli tana og‘irligi quyidagi formula bilan topiladi: 
M=D-100. Bu tana uzunligi 155-165 sm bo‘lganlar uchun. Tana uzunligi 166-177 gacha 
va 175 dan ko‘p bo‘lganlar uchun mos ravishda 105-110 ayriladi. 
Tiriklik indeksi
. O‘TS kattaligini tana og‘irligiga bo‘linadi. Tiriklik indeksini 
kerakli qiymati erkaklar uchun 50-65 ml/kg, ayollar uchun 40-56 ml/kg. 

---

Kuch indeksi.
Tekshiriluvchini o‘ng, chap qo‘lini, bel mushak kuchini tana 
og‘irligini necha % ni tashkil etganligini hisoblanadi. Erkaklar uchun qo‘l kuchi indeksi 
65-70%, ayollar uchun 50-60%, bel mushak kuchi erkaklar uchun 200-220%, ayollar 
uchun 120-140%. 
Antropometrik standartlar usuli.
Standartlar bu umumiy yoki guruhiy o‘rtacha 
kattaliklar bo‘lib, hamma tekshirilgan kollektiv uchun belgilarni o‘rtacha qiymatlarini 
tavsiflaydi. Alohida yosh guruhlarga mos belgilarning o‘rtacha kattaliklari yosh 
standartlari deyiladi. Har bir belgi uchun jadvalni mos grafasida o‘rtacha arifmetik 
kattaligi M va o‘rtacha kvadratik chetga chiqish M(

). 
Tik turgan holatdagi tana uzunligini umumiy o‘rtacha ma’lumotlar bo‘yicha 
baholanadi. Boshqa ko‘rsatkichlarni baholashni bu belgilarni tana uzunligini yosh 
standartlari bo‘yicha o‘rtacha natijalari bo‘yicha chiqariladi. Avval, tik holatda tana 
uzunligi, keyin boshqa ma’lumotlar aniqlanadi.
Bu usullar bilan antropometrik natijalarni baholash quyidagicha baholanadi. 
Olingan natijalarni mos kelgan o‘rtacha kattaliklar bilan solishtiriladi, Ular 
tekshirilayotgan guruhlar uchun standart hisoblanadi. Olingan farq, belgini o‘rtacha 
kattalikdan chetga chiqishini ko‘rsatadi. U musbat qiymatga ega bo‘ladi, agar 
tekshirilayotgan belgi standartdan (M) katta bo‘lsa yoki manfiy qiymatga, standartdan 
kichik bo‘lsa. Olingan chetga chiqishni kattaligini baholash uchun, uning qiymatini bu 
belgiga mos keluvchi o‘rtacha kvadratik chetga chiqishga bo‘linadi, ya’ni qanday 
sig‘maning qiymatiga, tekshirilgan belgi o‘rtacha qiymatidan farq qilinadi. 
- 
odatiy belgi, agar o‘rtacha qiymatdan Q- 0,5 farq qilsa; 
- 
odatiydan ko‘p yoki kam, 0,5

dan ko‘p 1

dan kam farq qiladi; 
- 
yuqori belgi, 

1 dan ko‘p 2dan kam. 
- 
Juda yuqori, 

2 dan ko‘p. 
O‘rtacha kvadratik chetga chiqish bo‘yicha baholangan antropometrik 
ko‘rsatgichlar grafik holatda antropometrik profilni ko‘rsatishi mumkin.