O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi tibbiy ta'limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Jismoniy rivojlanishni baholash. Bu maqsadda quyidagi usullardan 
foydalaniladi: 
- 
indeks yoki ko‘rsatgichlar; 

---

- 
standart yoki antropometrik profillar; 
- 
korrelyatsiya; 
- 
persentillar. 
Indekslar usuli.
Vrachlik nazorati amaliyotida antropometrik ma’lumotlarni 
baholash uchun keng qo‘llanilmaydi. Biroq ommaviy tekshirishlarda jismoniy rivojlanish 
tug‘risidagi axborot olishda, klinik ishlarda indekslar usulini qo‘llash oqlangan. Ko‘p 
qullaniladigan indekslar: 
- 
Pirke; 
- 
Pine; 
- 
Erisman; 
- 
Kuch; 
- 
Og‘irlik-bo‘y (Ketle, Megoni, Broko-brugsha); 
- 
Tiriklik. 
Pirke (beduzi) indeksi – quyidagi formula bo
‘
yicha hisoblanadi: 
(D-Dc)*100/Dc; 
D-tik turgan tana uzunligi, 
Dc- o‘tirgan tana uzunligi. 
Kattalik qiymati oyoq uzunligi to‘g‘risida fikr bildiradi: 87% kichik-oyoq uzunligi 
kam (og‘irlik markazi pastda); 87-92% oyoq va tana uzunligi orasidagi nisbat mutonosib; 
92% katta – oyoq uzunligi nisbatan katta (og‘irlik markazi yuqorida). 
Pine indeksi. Quyidagi formula bilan topiladi: 
D-(M+O); 
Bu yerda: D- tik tana uzunligi; 
M- tana og‘irligi; 
O-ko‘krak qafasi aylanasi. 
Bu indeks qancha kam bo‘lsa ko‘rsatgich shuncha yaxshidir. Indeks ko‘rsatgichi 
10 dan kam bo‘lsa tana tuzalishi mustahkam, 10-20 gacha yaxshi, 21-25 gacha o‘rtacha; 
26-35 gacha kuchsiz, 36 dan o‘ta kuchsiz deb baholanadi. 
Erisman indeksi.
Bu shunday hisoblanadiki, tanaffus holatdagi ko‘krak qafasi 
aylanasidan tana uzunligini yarmi ayrilinadi. Buning o‘rtacha ko‘rsatgichi: erkaklar 
uchun Q5, 4 dan -6sm, ayollar uchun 3,8-4,4sm gacha. 
Og
‘