Qon tarkibi. Qonning umumiy taxlili. Mavzu: Qon shaklli elementlarini elektron xisoblagich yordamida xisoblash

Eritrotsitlar sonini fotometrik usulda xisoblash 

gemometr Sali kapillyar pipetkasiga olingan 20 mkl qonga, 9 ml 3% li NaCl eritmasi 
qo‘shiladi; 

aralashtiriladi va 3 mm qalinlikdagi kyuvetga quyiladi; 

o‘lchash kyuvetdagi quyun xarakatlari to‘xtaganidan so‘ng, eritrotsitlar cho‘kishi 
boshlanmasdan, kyuvet to‘lganidan 50–60 sek keyin boshlanadi; 

---


to‘lqin uzunligi 750 nm da, ekstinksion koeffitsient (E) o‘lchanadi, nazorat sifatida 3% li
NaCl eritmasidan foydalaniladi; 

eritrotsitlar soni moslashish egriligiga asoslanib tuzilgan, maxsus jadval yordamida 
xisoblaniladi (kamerali usul bilan taqqoslanadi). 
Usul qiyin emas va seriyali ish uchun qulay, lekin uning kamchiligi natija faqatgina 
eritrotsitlarning miqdoriga emas, balki ularning o‘lchami va gemoglobin konsentratsiyasiga 
bog‘liq. 
Eritrotsitlarning miqdoriy tarkibi 
norma: erkaklarda — 4,0–5,0 x10
12
/l, 
ayollarda — 3,7–4,7 x10
12
/l. 
Eritrotsitlar miqdorining kamayishi
(oligotsitemiya = eritropeniya) xarakterli: 

anemiyalar (temir tanqislik, gemolitik, gipoplastik, V12 tanqislik).
Anemik xolatlarda eritrotsitlar soni maksimal 0,8–0,6 x 10
12
/l gacha pasayishi mumkin; 

o‘tkir qon yo‘qotishlar;

surunkali yallig‘lanish jarayonlari;

gipergidratatsiya;

ba’zi dori vositalarini qabul qilganda (sitostatik, antibiotik, anal getik, sulfanilamidlar);

xomiladorlikning oxirgi oylari;

dukkakli o‘simliklar, alkogol qabul qilganda. 
Eritrotsitlar sonining ortishi
(politsitemiya = eritremiya) birlamchi: 

eritropoez zararlanishi;

qon kasalliklari;yoki ikkilamchi bo‘lishi mumkin: 

gipoksiya bilan chaqirilgan, reaktiv eritrotsitozlar (bronx-o‘pka patologiyasida ventilyasion 
etishmovchilik, tug‘ma va orttirilgan yurak nuqsonlari, baland joyda bo‘lganda); 

eritropoetinning ishlab chiqarilishi ortishi bilan chaqirilgan eritrotsitozlar (buyraklar 
gidronefroz va polikistozi, buyrak va jigar xosilalari); 

organizmda steroidlar yuqoriligi bilan bog‘liq eritrotsitozlar (Kushing sindromi va kasalligi, 
feoxromotsitoma, giperaldosteronizm, steroidlar bilan davolanganda); 

degidratatsiyadagi nisbiy eritrotsitozlar (o‘tkir zaxarlanishlar, atsidozlar, kuyish, diareya, 
diuretiklar qabul qilganda). 
