"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

452 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
III.O’QUV 
PORTFOLIOSI 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
TALABA PORTFOLIOSINI YARATISH TEXNOLOGIYASI 
Hozirgi kunda oliy ta’limda foydalanilayotgan talabalar bilimini baholash test 
reyting tizimiga asoslangan bo’lib, talaba bilimini baholashda asosiy hal qiluvchi 

---

453 
shaxs fan o’qituvchisi hisoblanadi. Albatta reyting tizimining o’ziga xos ijobiy 
tomonlari ko’p. Lekin, shu bilan bir qatorda kamchiliklardan ham xolis emas. Ushbu 
kamchiliklarga asosan quyidagilarni keltirishimiz mumkin: 
-talaba bilimi, uquvi va malakasi bir tomonlama, ya’ni faqat fan o’qituvchisi 
tomonidan baholanadi;
 
-baholashda talabaning faqat muayyan fan bo’yicha bilimi hisobga olinadi;
 
-talabaning umumiy va kasbiy nutq madaniyatini shakllanishiga to’sqinlik 
qiladi;
 
-bo’lajak kadrda kasbiy kompetentlikni shakllanganlik darajasini to’liq aniqlash 
imkoniyati cheklangan;
 
-oliy o’quv yurtidagi o’quv davri yakuni bo’yicha aniqlangan umumiy ball ish 
beruvchilarga tayyorlangan kadrning sifati to’g’risida to’liq xulosa bermaydi;
 
-talabaning umumiy reyting balini aniqlashda uning boshqa sohalarda erishgan 
yutuqlarini hisobga olish imkoniyati kam;
 
-bitiruvchiga tayyor kadr sifatida o’z-o’ziga ishonch, o’z imkoniyatlari, 
qobiliyatlari va kasbiy kompetentlikga tayyorligi to’g’risida o’zi xulosa chiqarishiga 
asos yaratmaydi;
 
-talabada refleksiya qobiliyatini hosil bo’lishiga to’liq sharoit yaratmaydi. 
Yuqoridagilarni hisobga olgan holda, xalqaro ta’lim tizimidagi innovatsion 
o’zgarishlar, rivojlangan davlatlar ta’lim tizimidagi ijobiy, zamonaviy pedagogik 
texnologiyalarga tayangan holda talabalarda umummadaniy, umumkasbiy va kasbiy 
kompetentlikni shakllantirishga yo’naltirilgan o’quv, o’quv- uslubiy, ilmiy va 
o’qishdan tashqari faoliyat natijalarini to’g’ri baholashga yo’naltirilgan nazorat qilish 
va baholashning innovatsion shakllaridan foydalanish “Kadrlar tayyorlash milliy 
dasturi” talablari asosida raqobatbardosh kadrlar tayyorlash maqsadiga muvofiq 
hisoblanadi.
 
Talabaning oliy o’quv yurtidagi barcha turdagi faoliyatlarini nazorat qilish va 
baholashning innovatsion texnologiyalaridan biri sifatida “Talaba portfoliosi” etakchi 
o’rin egallaydi. Ushbu texnologiya ayniqsa rivojlangan g’arb davlatlari oliy ta’lim 
tizimida keyingi yillarda keng qo’llanilmoqda. Rossiyada esa 2003 yildan e’tiboran 
ta’lim tizimining barcha bosqichlarida, jumladan boshlang’ich ta’lim, umumiy o’rta 
ta’lim, kasbiy ta’lim va oliy ta’limda joriy etilgan.
 
“Portfolio” faoliyatning turli yo’nalishlari bo’yicha talabaning shaxsiy 
yutuqlarini tasdiqlovchi hujjatlar majmuidir. Portfolioni yaratish talabaning ijodiy 
faoliyati hisoblanib, unga turli xil soha (o’quv, ilmiy-izlanish, sport, ijodiy,ijtimoiy va 
b.) bo’yicha faoliyat natijalari oliy o’quv yurtida o’qish jarayoni davrida talaba 
tomonidan kiritiladi.
 
Portfolioni yaratishdan asosiy maqsad talabaning oliy o’quv yurtidagi o’qish 
jarayoni davrida erishgan yutuqlari to’g’risidagi daliliy hujjatlarni to’plash va 

---

454 
saqlashdan iborat. Portfolio nafaqat talabaning ta’lim sohasidagi faoliyati natijalarini 
o’zi tomonidan baholashning samarali shakli bo’lib qolmasdan, quyidagilarga 
imkoniyat tug’diradi:
 
-ta’lim sohasidagi yutuqlarni dalillashtiradi; ish raqobati bo’yicha tajriba 
ortdiradi;
 
-kasbiy kompetentlikni rivojlantirish uchun mustaqil ta’limni amalga oshiradi;
 
-o’zining kasbiy kompetentlik darajasini ob’ektiv baholash malakasini 
rivojlantiradi;
 
-bo’lajak mutaxassisning raqobatbardoshligini oshiradi