YeECHning shakli shunday tanlanishi kerakki, ko‘tarilayotgan tuproq qatlami
lemex va ag‘dargich ishchi sirtida to‘liq joylashishi, harakatlanayotgan tuproq
korpusning yuqorgi qirrasidan oshib, orqasiga to‘kilmasligi kerak. Ushbu shartni
ta’minlash uchun YeECH sifatida radiusi R bo‘lgan doiraning bir qismi qabul
R
min
꞊
5540
(
𝜋
2
−2
95
) cos
4039
=
4066,2
𝑠𝑚 .
YeECHni chizmasini vatman qag‘ozining biror bo‘sh joyiga joylashtirilishi
mumukin. Ammo, keyinchalik undan foydalanish qulay bo‘lishi uchun, uni 3-chi
rasmda ko‘rsatilganidek joylashtirilgani ma’qul.
Korpusning gorizantal ko‘rinish chizmasini qurishni boshlash uchun
korpusning old ko‘rinishidagi A nuqtaning proksiyasini shudgor devori chizig‘ini
davom ettirib qag‘ozning pastki chetidan chiziq bo‘ylab 20....30 mm yuqorida
nuqta belgilanadi va undan shudgor devoriga nisbatan berilgan
0
burchak ostida
lemex tig‘ini bildiruvchi chiziq o‘tkaziladi. Unga D nuqta yb proeksiyalab, lamex
tig‘ining uzunligi A
G
D
G
aniqlanadi. Universal korpuslar uchun lemex uzunligining
oxirgi nuqtasi D
G
dan A
G
D
G
ga perpendikulyar chiziq o‘tkaziladi. D
G
Q
1
y
to‘g‘ri
chiziqda YeECHning gorizantal tekislikdagi proeksiyasi yotadi.
Agar madaniy korpus loyixalanayotgan bo‘lsa, YeECH joylashgan tekislik
lemex uzunligining bo‘lagida D
G
(4-rasm) nuqtadan o‘tgan teqislikda
joylashgan bo‘ladi.
YeECHning lemex tig‘iga perpendikulyar (D
G
Q
y
) tekislikdagi ko‘rinishini
qurish uchun A
G
D
G
chiziqning davomidan, loyihalash uchun qulay joydan L nuqta
belgilanadi va uni koordinata markazi etib tanlanadi, koordinata o‘qlari OX va OU
o‘qlari o‘tkaziladi, YeECH ning gorizantal tekislikdagi proeksiyasi D
G
Q
y
OX o‘qiga
parallel bo‘lganligi uchun uni shudgor tubi deb qabul qilinadi.
L nuqtadan (3 va 5 - rasm) berilgan
0
burchagi ostida qiya chiziq va ushbu
chiziqqa perpendikulyar chiziq o‘tqaziladi. Formula (1) yordamida hisoblab
topilgan radius R
min
yordamida O markaz topiladi va markaz atrofida radiusi R
min
ga
teng yoy chiziladi. O nuqtadan OX o‘qiga(shudgor tubi tekisligiga) parallel chiziq
o‘tkazilib, uning yoy bilan kesishgan joyida R nuqtasi belgilanadi. Yoyning R
nuqtasidan urinma o‘tkazilib, uning qiya chiziq bilan kesishgan jayi, J nuqta
belgilanadi. LJ chizig‘iga lemexning eni b
l
( b
l
= 105 yoki 122 mm) va uning to‘g‘ri
chiziqli qismining eni S qiymatlari masshtabda qo‘yiladi va tegishli N va m belgilar
bilan belgilanadi. S ning qiymati shudgorlash chuqurligi α ga bog‘liq ravishda (α =
25...35 sm bo‘lganda S=60 mm) qabul qilinadi.
L nuqtadan yuqoriga balanligi va oraliqlari korpusning old ko‘rinishi sxemasiga
chizilgan yasovchilarga teng bo‘lgan yasovchilar o‘tkaziladi. N
j
va R
j
kesmalar teng
bo‘laklakrga bo‘linadi, bo‘laklar nuqtalarini bir xil belgilar bilan belgilab, ularni
o‘zaro tutashtiriladi va ular asosida parabola (NR) quriladi.