Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазрлиги тошкент давлат аграр университети

5-rasm. Yo‘naltiruvchi egri chiziqning umumiy sxemasi  

       Agar  qurilgan  paraboladan  yuqorgi  qismida  yasovchilar  bo‘lsa,  u  holda 

parabalani  to‘g‘ri  chiziq  bo‘ylab  (yoyga  urinma)  oxirgi  yasovchigacha  davom 

ettiriladi.  Egri  LP

1 

chizig‘i  loyihalanayotgan  korpusning  YeECH  hisoblanadi. 

Yasovchilar  bilan  LP

1

  YeECH  kesishgan  nuqtalar  ham  tegishli  belgilar  bilan 

belgilanadi. Yasovchilar ustida yotgan t

1

, t

2

, t

3

 … t

10

 uzunliklar (5-rasm) korpusning 

gorizantal  tekislikdagi  proeksiyasida  yasovchilar  o‘tgan  nuqtqlar  balandligini 

bildiradi va ular YeECHning D

G

Qy. (madaniy  korpuslarda esa D

K

Q

1

K

) ko‘rinishiga 

o‘lchab  qo‘yiladi.  Hosil  bo‘lgan  nuqtalar  ketma  –  ket  1,  2,  3,...10  sonlari  bilan 

belgilanadi. Keyinchalik ushbu nuqtalardan 1, 2, 3, ...  10 turli (hisoblab topilgan) 

burchaklar ostida yasovchilari o‘tqaziladi.  

        YeECHda lemex va ag‘dargichning tutashgan joyini bildiruvchi M nuqtasidan 

yasovchi  o‘tkaziladi  va  lemexning  gorizantal  tekislikka  nisbatan  o‘rnatilish 

balandligi  h

lem

  topiladi.  Keyin  korpusning  old  ko‘rinishga  h

lem

  balandlikda 

qo‘shimcha yasovchi o‘tkazilib, lemex bilan ag‘dargichning o‘zaro tutashgan joyi 

chizig‘i  hosil  qilinadi  (2-rasm).  Korpusning  old  ko‘rinishida  shurgor  qirrasi 

chizig‘ini davom ettirib qo‘shimcha yasovchi bilan kesishgan nuqta F topiladi. EG‘ 

nuqtalari o‘zaro tutashtirilib korpusning shudgor tamon qirrasi aniqlanadi.  

---