88
сийдик аъзолари инфекциясини олдини олиш; ташқи
жинсий аъзоларни
тўғрилаш.
Қовуқ экстрофиясини даволаш учун 100 дан зиёдроқ операциялар
таклиф этилган. Уларни 3 гуруҳга бўлиш мумкин:
1 - Реконструктив-пластик операциялар-
а) маҳаллий тўқимадан қовуқ ва уретра ясаш;
Сигмасимон ичак сегменти ва маҳаллий тўқимадан қовуқ ва
уретра ясаш
II - Сийдикни ичакга йўналтириш
III - Ичакдан алоҳида қовуқ ясаш.
Болалар учун энг яхшиси, физиологли 1-чи гуруҳ маҳаллий
тўқималардан қовуқ ва уретра ясаш операцияси. Бу операцияни,
пиелонефрит ривожланмасдан, чақалоқ дунёга келгандан ёки ҳаётини
дастлабки ойларида бажариш мумкин. Операцияга қарши кўрсатмалар:
чуқур чала туғилганлиги оғир қўшимча нуқсонли ривожланишларни
бўлиши; Экстрофияли қовуқни шиллиқ қаватини
полипоз билан
зарарланиши ва қовуқ диаметрини 4-5 см дан кичиклиги. Операцияни
маъниси: қовуқ атроф тўқималардан ажратиб тикилади, муҳими қовуқ
бўйинчасини ясаш бунинг учун сфинктер мушаклари авайлаб ажратилади ва
2-3 қават қилиб тикилади. Қов суяклари бир-бирига яқинлаштириб 2 та
капрон ип билан тикилади.
Операция қилинган беморларнинг деярли ярмида сийдик тутолмаслиги
кузатилади, уларда кейинчалик қайта сфинктеропластика
операцияси
бажарилади.
Агар реконструктив - пластик операциясини қилиб бўлмаса ёки у самара
бермаса, унда сийдикни ичакга йўналтириш операцияси қилинади. Бу
операцияни бажариш учун оптимал ёш 6-ой ҳисобланади.
II - гуруҳ операцияларидан энг кенг
кўлланиладигани
Михельсон-Терновский
операцияси. Бунинг моҳияти: экстрофияли
қовуқ уретрадан ва атроф тўқималаридан
ажратилиб, қорин пардадан ташқари ҳолатда,
сигмасимон
ичакнинг
дистал
қисмига
ўтказилади.
Беморни сийиш ва нажас қилиши анал
тешиги орқали бўлади.
III - гуруҳ операциялари - ингичка ёки тўғри ичаклардан (Мельников)
алоҳида қовуқ ясалади. Буларнинг самараси кўнгилдагидай бўлмаганлиги
учун ҳозирги пайтда деярли қилинмайди.
Агар беморда экстрофияли қовуқ диаметри кичик (4 см кам) бўлса ҳамда
сийдикни ичак йўналтиришга шароит бўлмаса (тўғри ичак сфинктери
етишмовчилиги бўлса,
яъни ахлат тутолмаса, у ҳолларда реконструктив -
89
пластик операциянинг иккинчи тури, яъни сигмасимон ичак сегментидан ва
маҳаллий тўқималардан қовуқ ва уретра ясаш операцияси қилинади. Бу кўп
этапли операцияни бир ёшдан кейин бажарган яхши. Қовуқ экстрофияси
туфайли операция бўлган беморлар, иккиламчи
пиелонефритни ва пайдо
бўлиши мумкин бўлган асоратларни (гидронефроз,тошлар ва ҳ.к.) даволаш
учун диспансер кузатувда бўлишлари шарт.
Қовуқ дивертикули- қовуқ, бўшлиғи билан туташган халтасимон
ҳосилага айтилади.
Соҳта ва ҳақиқий дивертикуллар фарқланади. Соҳта диверти-куллар,
қовуқдан сийдик чиқиши кўп вақт давомида қийинлашганда (инфравезикал
обструкцияларда), мушаклар (детрузорлар) оралиғи очилиб, шиллиқ қавати
чиқиши натижасида ҳосил бўлади.
Ҳақиқий (туғма) дивертикул одатда қовуқнинг орқа қисмида жойлашиб
унинг ҳамма қатламларидан ташкил топган бўлади, қовуқнинг олд томонида
(фақат урахус битмаганда) жуда кам холларда учрайди.
Дивертикул ҳажми ҳар хил (то 500 мм гача),сони
эса одатда, битта
бўлади. Клиник манзараси, дивертикулда сийдик туриб қолиши натижасида,
кўпинча цистит симптомлари билан намоён бўлади. Агар дивертикул катта
бўлса бемор икки марта сийишга шикоят қилади (аввал қовуқ бўшаб кейин
дивертикул бўшайди). Дивертикул девори яллиғланса (дивертикулит)
терминал пиурия (сийишнинг охирида йиринг чиқади) кузатилади.
Диагноз цистография ва цистоскопия ёрдамида қўйилади.
Цистография ён проекцияда бажарилса, қовуқнинг орқасида қўшимча
контрасли соя кўринади, сохта дивертикуллар майда ва кўп сонли, ҳар хил
шаклли соя бўлиб кўринади.
Цистоскопияда дивертикулга кириш жойи думалоқ, ёки
овал шаклида
кўриниб, ундан радиал йуналишда шиллиқ қатламларини кузатиш мумкин.
Даволаш: катта ҳақиқий дивертикуллар операция йўли билан олиб
ташланди
дивертикул
эктомия
қилинади.
Сохта
дивертикуллар
инфравезикал обструкция туғриланса ўзи йўқолади.
Do'stlaringiz bilan baham: