Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

 Флегмона. 
Тўқималарнинг, асосан сийрак бириктирувчи тўқималарнинг 
тарқалган ўткир йирингли яллиғланишига флегмона дейилади. Касалликни 
чақирувчилари асосан стафилококк, стафилококк ассоциациялари, айрим 
ҳолларда стрептококк, ичак таёқчаси ва анаэроб микроблар ҳисобланади. 
Касаллик қўзғатувчилари тўқималарга тўғридан-тўғри, лимфоген ва 
гематоген йўллар билан тушади. Бундан ташқари, флегмоналар 
инфекциянинг қўшни жойлашган аъзолардан келиб тушишидан ҳам пайдо 
бўлади. Калькулёз пиелонефрит, апостематоз нефрит ва пионефроз 
касаллигидан сўнг инфекция буйрак атрофи клетчаткасига тарқалиши ва 
анал тешиги ёриғи, проктитдан кейин тўғри ичак атрофи клетчаткасига 
ўтиши ҳамда қизилўнгач, трахея ва бронхлар тешилганда инфекция кўкс 
оралиғига асоратланиши мумкин. 
 
Касалликнинг 
клиник 
манзараси 
флегмонанинг 
қайси 
соҳада 
жойлашишига ва унинг чуқурлигига боғлиқ бўлади. Юзаки жойлашган 
флегмоналар терида шиш ва оғриқ пайдо бўлиши билан ўткир бошланади. 
Шиш кўпайиб, чегаралари аниқ бўлмаган инфильтрат ривожланади ва 
териси тўқ қизил рангга киради. Пайпаслаганда тўқималар зичлашганлиги 
сезилади ва оғриқ кучаяди. Кейинчалик инфильтрат ўртаси юмшайди ва 
флюктуация синамаси аниқланади. Ушбу клиник белгилар касалликнинг 

---

24 
умумий симптомлари (тана ҳароратининг кўтарилиши, безовталаниши, 
иштаҳасининг пасайиши ва ҳ.) билан биргаликда кечади, бироқ улар юзаки 
флегмоналарда яққол юзага чиқмайди. 
Флегмона билан оғриган беморлар шифохона шароитида даволанади. 
Уларга ётоқ тартиби, кўп суюқликлар ичиш, юқори калорияли, витаминларга 
бой ва енгил ҳазм бўлувчи овқатлар тавсия этилади. Даволаш фаол равишда 
йирингли инфекцияни даволашнинг 3 та қоидаси асосида олиб борилади. 
Касаллик чақирувчиларига таъсир қилиш мақсадида антибиотиклар ва 
сульфаниламид препаратлар қўлланилади. Маҳаллий даво асосан оператив 
йўл билан амалга оширилади. Касалликнинг дастлабки босқичида яллиғ-
ланиш ўчоғига УВЧ терапия ва малҳамли боғламлар қўйилади. Йиринг 
ҳосил бўлганига шубҳа қилинганда оператив даво ўтказишни тақоза этади. 
Операциядан кейинги жароҳатга УВЧ ва гелий-неонли лазер тавсия 
қилинади.