Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

Пардозбоп қоришмалар бино деворларининг ташқи томонини 
ёки заводнинг ўзида панел ва блокларни сувашда ишлатилади. Рангли 
сувоқ деб аталувчи қоришма таркибида цемент, оҳак, туйилган 
мармар, ишқорга чидамли пигментлар, қўшилмалар ва қум бўла- 
ди. Кўпинча портландцемент ўрнида оқ рангли цемент ёки гидрав­
лик цемент ҳам ишлатилади. Сувоқнинг ҳар хил рангда бўлиши 
учун рангли табиий тошларни туйиб боғловчилар билан қоришма 
тайёрланади. Ишлатилган цементнинг қуюқланишининг охирига
311

---

2—3 соат қолганда сувоқ юзаси сув билан ювилади ва рангли тўлдир- 
гичлар юзаси очилади. Рангли қум бўлмаса, оддий қумни ишқор ва 
сувга чидамли силикат бўёқларда бўяб \ам ишлатилади.
Табиий тошни эслатувчи рангли қоришма қотгандан кейин, 
унинг мустаҳкамлиги юқори бўлиши керак. Сиқилган \аво боси- 
мида ишловчи болғалар билан текис сувоқ юзасига урилади ва но- 
текис тасвир берилади.
Сунъий м арм ар
 тасвирини берувчи рангли сувоқ қоришмалари, 
асосан, гипс боғловчилар ва бўёғутар асосида тайёрланади. Рангли 
пигментлар қўшилган чала қориштирилган гипс бўтқаси ёки икки- 
уч хил рангли гипс бўтқалари остки юзаси ойнали қолипга қуйи- 
лади. Кейин ҳар хил рангли пардозбоп гипс тахтанинг юзаси суюқ 
парафин билан силликутнади. Сунъий мармар юзали гипс тахта 
олиш учун қолипнинг остки юзасига дағал тўқилган бўз (мешко­
вина) ёзилади ва унинг устига рангли қуруқ гипс аралашмаси юпқа 
қатламда ётқизилади, кейин гипс бўтқаси қуйилади. Қолипдан 
олинган гипс тахтадаги бўз олинади ва юзаси силлиқланади.
Махсус қоришмалар. 
Акустик
қоришмалар гипсли ёки гидрав­
лик боғловчиларни ғовак тўлдиргичлар (тошқол, керамзит) билан 
қориштириб олинади. Қоришманинг пластиклигини ва ғоваклиги- 
ни ошириш мақсадида ҳаво ютувчи қўшилмалардан ёғоч смоласи 
(СНВ) ва совунли ёғоч пеки ишлатилади.
Полбоп
қоришмалар цемент-қумли, темир қиринди-цементли, 
цемент-ёғоч қириндили, магнезиал, гипсли ва полимер-цементли 
хилларга бўлинади. Полнинг остки қатлами учун ишлатиладиган 
цемент маркаси 300 дан кам бўлмаслиги керак. Устки қатламига 
400 ва ундан катта маркали цементлар ишлатилади. Кимё саноати 
корхоналар полларини қоплашда ёки рарарли суюқликлар таъси­
рида бўладиган пол қуришда 
полимер-цемент