Fiziologiyasi va gigiyenasi

Siydikni kechasi ushlanm asligi. 
Siydakni chiqarilishi - reflek­
tor jarayondir. Siydik pufagiga tushavotgan siydik undagi bosimni 
oshiradi, bu esa pufak devorlaridagi retseptorlarni qo'zg'atadi.
Q o 'zg 'alish yuzaga kelib u orqa miyaning pastki qismida jov- 
lashgan siydik ajratish markazini q o'zg'atadi.
Bu verdan im pulslar pufak muskullariga kelib. uni qisqarish- 
ga m ajbur qiladi. bu paytda sfinkter bo'shashadi va siydik. siydik 
pufagidan siydik chiqarish yo'liga tushadi. Bu o ‘z-o ‘zidan siydikni 
chiqarilishidir. bunday holatlar em adigan bolalarda kuzatiladi.
Katta bolalar voyaga yetgan odamlar singari o 'z xohishlariga 
k o 'ra siydik ajralishini to'xtatishi va ajratishi mumkin. Odatda. ikki 
yoshli bolalarda faqatgina kunduz kuni emas. balki kechasi ham 
siydikni ushlab turish uchun shartli reflekslar hosil qilish mumkin.
Odatda. 5-10 % bolalarda 13-14 yoshgacha b o ig a n davrda ke­
chasi siydikni o 'z-o 'zid an ajralishi eneruz kuzatiladi. Bu bolalarga 
xos b o ig a n kasallik. bu pay tda bolani uyaltirmaslik, qo'rqitm aslik 
kerak, ammo davolash zarur.
K echqurun sivib qo'yishga uyqudan oldin katta miqdorda suvuq- 
lik iste'm ol qilish ham (choy. kofe. sut) sabab b o iish i mumkin.
Eneruz bilan kasallangan bolalarga kechqurun suyuq ovqat ber- 
maslik kerak. ratsiondan achchiq taomlarni chiqarib tashlash kerak. 
Ayrim holatlarda eneruz. teri kasalliklari tufayli gijjalar b o ig a n id a 
ham rivojlanishi mumkin.
Bolalarni tashqi siydik-tanosil a'zolarini toza holda saqlashni,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

uni issiq suv bilan yuvish, sovun bilan ertalab-kechqurun yuvinish- 
ga o'rgatish kerak.
Siydik tanosil a’zolari gigiyenasi. 
Siydik tanosil a'zolarini toza 
saqlash bolalar va o ‘smirlar hayotida hamda ularning kelgusi ha- 
yot-faoliyatida ham muhim o'rin egallaydi.
Shunda bola qashinmaydigan, badanini tirnamavdigan, orga­
nizm ichkarisiga mikroblar kirm aydigan bo'ladi ham da bolalar or- 
ganizmiga yomon ta ’sir ko'rsatadigan onanizmga odatlanmaydilar.
Tashqi jinsiy a'zolar va ularning oraliq terisini doimo pokiza tu- 
tish, jinsiy jihatdan voyaga yetish davrida, ayniqsa, kuchayadigan 
qoTansa ter hidi chiqishiga yoT qo'ym aydi.
Bolalarning tashqi jinsiy a ’zolarni toza saqlashga odatlantirish 
va gigiyena, sanitariya qoidalariga rioya qilish talablarini tushun- 
tirish uchun, o 'g 'il va qiz bolalarning har biri bilan alohida-alohida 
suhbat o'tkazib turish kerak.