Fiziologiyasi va gigiyenasi

Qonning miqdori. 
Voyaga yetgan odam larda qonning miqdori 
uning tana massasining 7 -8 % ni tashkil etadi. Bolalarda qonning 
miqdori tana massasiga nisbatan voyaga yetgan odamlarnikiga qa- 
raganda k o'p (4-jadval). Yangi tug'ilgan bolalarda qon tana mas­
sasining 14,7 % tashkil etsa, 1 yoshli bolalarda - 10,9 %, 14 yosh­
li bolalarda - 7 % ni tashkil etadi. Bu yosh bolalar organizmida 
moddalar almashinuvining jadal kechishi bilan bog'liq. Tana mas­
sasi 60-70 kg bo'lgan voyaga yetgan odam larda umumiy qonning 
miqdori 5-5,5 / ni tashkil etadi.
4- jadval
Bolalar, o‘smirlar va voyaga yetgan odamlarda qon miqdori
Q onning m iqdori
Yoshi
Yangi tug*il-
gan bola
1
yosh
6-11
yosh
12-16
yosh
Voyaga yet­
gan odam
Tana massasiga % hisobida
14,7
10,9
7
7
5-55
1 
kg tana massasiga 
(ml. 
da)
150
110
70
70
50
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Odatda, organizmdagi barcha qon qon tomirlari bo'ylab harakat 
qilmaydi. Uning anchagina qismi qon depolarida saqlanadi.
Taloq. jigar. teri va o ’pkaning kapillarlari qon deposi rolini baja­
radi. Kuchli jism oniy ish bajarganda. jarohatlanganda va jarrohlik 
operatsiyalari paytida ko'plab qon yo'qotganida ayrim kasalliklar 
paytida zaxiralardagi qon umumiy qon oqimiga tushadi. Qon depo- 
lari avlanib yuruvchi qon m iqdorining doimiyligini ta ’minlashda 
ishtirok etadi.
Qonning tarkibi. 
Yangi olingan qon qizil rangli loyqa suyuq- 
likdir. A gar uning ivib qolish xavfining oldi. olinib tindirilganida 
sentrifugalansa. yanada yaxshiroq bo'lib u ikki qatlamga bo'lina- 
di. Yuqorigi qatlam sarg'ichroq rangda bo'lib. plazma va pastki 
qatlam qoramtir-qizil rangdagi cho'km a