O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi saida kasimxodjayeva

G. Ustvolskayaning okteti
. G. Ustvolskayaning tilga olingan va o‘n yillar oldin 
yaratilgan okteti yangi intonatsiyalar paydo bo‘lgan birinchi kamer asarlaridan edi. 
Birinchi martta u 60-yillarda ijro etildi va ko‘p olqishlarga sazovor bo‘ldi.

---

48 
G. Ustvolskayaning uslubi kabi mazkur asarning o‘ziga xosligi 20-yillar har xil 
tembrli ansambllar janrini tiklagan uning original tarkibi – ikkita goboy, to‘rtta 
skripka, litavra va fortepiano bilan bog‘liq bo‘lgan. 
Oktetning beshta qismi o‘z vaqtiga nisbatan murakkab partituraga aylangan. 
Uning rivojlanishi variantlilik, maromning o‘zgarib turishiga bog‘liq bo‘lib, 
intonatsion tuzilishi o‘ta xromatik mazmuni bilan ajralib turgan (parallel septimlar 
bilan harakat qilish, ajratilgan oktavalar tovushlari, murakkab tonli epizodlar). 
Oktetda monologik qaydlar (birinchi qism), fikr yuritishlar, lirika (ikkinchi qism), 
zarb bilan chalinuvchi va boshqa asboblar dialoglari (beshinchi qism) dinamikaning 
keskin o‘zgarishlariga asoslangan ekspressiv obrazlar bilan taqqoslanadi.
Musiqada ko‘p vaziyatlarda oshiqcha his-hayajon paydo bo‘ladi (ikkinchi va 
to‘rtinchi qism). Konsepsiyaning o‘zida simfonik oktet bilan kuchaytirilgan D. 
Shostakovich simfonizmining ta’siri sezilsa ham, ammo intonatsion tartib va 
rivojlanishning umumiy ko‘rinishi, fikrlash mantig‘i o‘ziga xosligi bilan ajralib 
turadi. K. Yujakning G. Ustvolskaya haqidagi maqolasida oktetda yuzaga kelgan 
uning uslubiga tegishli o‘ziga xos jihatlariga berilgan ta’rif mavjud. Qayd etish 
kerakki, bir kompozitorning uslubi keyinchalik 70-yillarda faollashgan musiqadagi 
umumiy 
tendensiyalar 
bilan 
mos 
kelgan: 
“Intonatsion 
stereotiplarni 
umumlashtiruvchi bosqichlardan o‘tib, Ustvolskayaning ijodi folklor, gregorian, 
cherkov qo‘shig‘i uslublariga, uzoq o‘tmish kuylariga asoslangandek tuyuladi” (275, 
86).