M. A. Xujamberdiyev

 
SISTEMALI VASQULITNI DIFFERENSIATSIYA QILISH
100-masala. 
50 yoshli. S. bo‘g‘imlarida og‘rik borligidan, isitmasi 38°S ga ko‘tarilgani 
va ovkat o‘tishi qiyinlashayotganidan shikoyat qiladi. Ikki oydan beri qo‘l panjalarida og‘riq 
bo‘lib, sovuq ta’sirida oqaradi va sanchib og‘riydi. Obyektiv tekshirilganda terpev-oqarganligi, 
yuz mimikasi o‘zgarganligi, qo‘l panjalarining terisi shishib, qalinlashganligi va panjalarning 
harakati chegaralanganligi aniqlangan. Nor-moxrom kamqonlik bor (Nb—90 g/l, ECHT—40 
mm/soat). 
1. Birinchi o‘rinda qanaqa kasallik bor deb o‘ylaisiz? 
a) qizilo‘ngach raki; 
b) temir yetishmasligidan kelpb chikadigan kamqonlikda bo‘ladigan sideropenpk 
disfagiya; 
v) sistyomali kizil volchanka; 
g) sistemali sklerodermiya, 
2. Tashxisni tasdiqlash uchun qanday yordamchi tekshirish usullarini qo‘llash kerak? 
101-masala. 
32 zshli bemor L. isitmasi 37,8° ga ko‘tarilganidan, bo‘g‘imlarida og‘riq 
bo‘lishi, qon tuflash va hansirashdan shikoyat qilib klinikaga keltirilgan. Bir necha yildan beri 
sistemali qizil volchanka bilan og‘rib, terisida, bo‘g‘imlarida va buyragida o‘zgarish bo‘lgan. 
Doimiy ravishda kuniga 20 mg dan prednizolon ichib yuradi. Kasalligi qaytalanganda esa 40—
45 mg dan prednizolon kabul qiladi. Ahvolining yomonlashishini homilasini oldirishi bilan 
boglaydi. Operatsiyadan 2 kun keyin isitmasi ko‘tarilgan, keyin balg‘amli yo‘tal paydo bo‘lgan, 
bo‘g‘imlarida og‘riq kuchaygan. Obyektiv tekshirilganda yuzi va bo‘yin terilariga eritematoz 
toshma toshgani, yuzi va oyoqlarida shish borligi aniqlangan. O‘pkasining ikkala tomonida nam 
xirillash eshitiladi. Yurak qisqarishlari soni minutiga 110 marta, A/B—170/100 ga tekg. Qonda 
neytrofilli leykotsitoz, kreatininning 0,5 mmol/l ga ko‘paygani aniqlanadi. Qonda ko‘pgina 
volchanka xujayralari aniqlangan. 
1. Quyidagi tashxisning qaysi biri to‘g‘ri? 
a) o‘pka yallig‘lanishidagi sistemali qizil volchankaning qaytalagan davri; 
b) steroid dorilarni uzok vakt qabul kilikishn-dan paydo bo‘lgan sil kasalligi; 
v) infarktli o‘pka yallig‘lanishini keltirib chiqargan o‘pka arteriyasi 
tromboemboliyasi; 
g) sistemali kizil volchanka natijasida kelib chiqqan surunkali buyrak 
yetishmovchiligi va bakteriyali o‘pka yalliglanishi; 
d) sepsis. 
102-masala.
32 yoshli bemorning burnidan kon aralash yiring ajralib, tovushi bo‘g‘ilib 
qolgan. Quloq-burun-tomoq vrachi nazoratida ko‘p vaqtgacha bo‘lib, har xil antibiotiklar bilan 
davolangan, ammo davolanishdan foyda bo‘lmagan. Separin buyurilgandan keyin isitmasi 
ko‘tarilgan, yo‘talganda qon aralash balg‘am ajralgan, hansirash kuchaygan, siydik kam ajraladi. 
Obyektiv tekshirilganda burnida deformatsiya borligi va oyoqlarida shish paydo bo‘lganligi 
aniklandi. Ikkala o‘pkada, ko‘proq o‘ng o‘pkada nam xirillash eshitiladi. Siydik analizi: 
solishtirma ogirligi — 1008, oqsil—1,65%, eritrotsitlar bir ko‘rish maydonida— 10—12 ta, 
leykotsitlar 8—10 ta. Rentgenogrammada o‘pka qon tomirlarining rasmi kuchaygan, o‘pka 
infiltratsiyali oqargan joylar bilan almashganligi aniqlandi. Qulok-tomoq-burun vrachi ko‘rib 
burun to‘sig‘i yemirilgan va cho‘michsimon togay chirigan deb xulosa chiqargan. 
1. Qanday kasallik to‘g‘risida o‘ylash mumkin? 

---

a) dori ta’sirida vaskulit bo‘lib, o‘pka va buyrakni zararlagan; 
b) burunning ortiqcha bo‘shliqlari yiringli kasalligidan kelib chiqqan buyrak 
amiloidozi; 
v) sistemali kizil volchanka o‘pka, buyrak va yuqori nafas yo‘llarini zararlagan; 
g) Venger granulomatozi ko‘rinishidagi sistemali vaskulit; 
d) o‘pka, buyrak, burun va tomoq sili. 
2. Bemorni tekshirish va davolash dasturini tuzing.