Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

ega, o ’z sugurta kompaniyalari, o ’z floti, ehtiyot qism omborxonalari,
boshqa tarmoqlarda mahsulotni qayta ishlash sanoat korxonalari, dilerlik
firmalari tarmogi va chet ellarda filiallari mavjud.
Xalqaro tovar muomalasida umumiy hajmning yarmidan to uchdan
ikki qismiga savdo vositachilari to ’g ’ri keladi. AQ Sh, Angliya, G ollandiya,
Y ap on iya, S k an d in aviya m am lak atlarin ing tashqi savd osid a sa v d o
vositachilari xizmatidan keng foydalaniladi. Tashqi iqtisodiyot faoliyat
sohasida savdo vositachilaridan foydalanish sanoat firmalari uchun muayyan
afzalliklar yaratadi.
Savdo vositachilaridan foydalanishning muhim afzalligi shundaki, sanoat
firmasi m ahsulot eksporti bilan shug’ullanganda im porter m am lakat
hududida savdo shaxobchalarini tashkil etish xarajatlarini tejaydi, chunki
vositachi firmalar odatda o ’z moddiy - texnika bazalariga omborxonalar,
namoyish zallari, ta’mirlash ustaxonalari va boshqalarga ega b o ’ladi.
Yana bir afzallik shundan iboratki, vositachilar ishlab chiqaruvchilami
tovar xarajati, tovam i sotish bilan bog’liq juda k o’p tashvishlar (mahsulotni
yetkazib berish, saralash, joylash, turli xillarga ajratish, eksport qilinganda
esa bozorga moslashish va boshqalar) dan ozod qiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Uchinchi bir afzallik - qisqa muddatli va uzoq muddatli kreditlash asosida
bitishuvlarni m oliyalash vositachi kapitalidan foydalanish. Bu holda
vositachilam ing banklar, transport hamda sug’urta kompaniyalari bilan
barqaror ishbilarmonlik aloqalari katta ahamiyatga ega.
N ihoyat, savdo vositachilari ayrim bozorlaiga to ’la hokimlik qilib olgan
hollar ham uchraydi. (M asalan, Angliya brokerlari tom onidan) va bu