Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

 
Магистатура тизимида диплом олди амалиѐти кенг қўлланилади.
Японияда
ўқитувчи фақат ўқитиш эмас, балки болаларнинг тартиби 
учун ҳам, вақтини ўтказиши ва бошқа кўплаб масалаларга ҳам масъулдир. 
Булар ―ўқитиш‖ тушунчасига эмас, кўпроқ ота-онанинг вазифалари сирасига 
киради. Шу боис ҳам Япония ҳукумати ОЎЮлари битирувчиларини 
ўқитувчи лавозимига тайинлашда қаттиқ танлов сиѐсатини олиб боради. 
Бошқа давлатлардан фарқли ўлароқ, давлат мактаби ўқитувчиси бўлиш 
учун япон фуқароси ўқитувчи дипломини олиши керак ва ўқитувчиликка 
тайинлаш имтиҳонидан ўтиши керак. Япония ўқитувчилар ойлиги маҳаллий 
хокимият органи ходимлари ойлигидан кўп бўлган давлатлардан биридир. 
Японияда катта ўрта мактабларнинг кундузги (ўқиш-3йил), кечки ва сиртқи 
(ўқиш 4 йил) турлари бор. Кечки ва сиртқи мактабни битирганлик ҳақидаги 
гувоҳномаси худди кундузги катта мактабникидай бўлса ҳам, 95% талабалар 
мактабнинг кундузги бўлимида таҳсил олишади. Катта мактабларга қабул 
қилиш кичик мактабни тугатганлик ва кириш имтиҳонлари натижалари 
бўйича конкурсдан ўтганлиги ҳақидаги ҳужжат асосида амалга оширилади.
Таълим, фан ва маданият вазирлиги кўрсатмасига кўра, катта ўрта 
мактабда билимларни баҳолашда ОЎЮ тизимидан фойдаланилади. Бу ҳар 
бир талаба 12 йиллик ўрта таълимни тугатганлиги ҳақида гувоҳнома олиши 
учун 80 кредит (зачѐт бирлиги)ни йиғиши лозим деганидир. Масалан, япон 
тили ва замонавий япон адабиѐтини ҳар бир курсини ўрганиш натижалари 
бўйича 4та кредит берилади, япон тили лексикологияси бўйича 2 кредит, 
классик тил бўйича – 2 кредит. 

---

55 
Японияда давлат университетларига тўлиқ ўрта мактабни битириб 
кириш мумкин. Қабул 2 босқичда ўтказилади. Биринчи босқичда 
абитуриентлар марказлашган ҳолда университетларга қабул бўйича Миллий 
марказларда ўтказиладиган ―Ютуқлар биринчи босқичининг умумий 
тести‖ни 
топширадилар‖. 
Тестни 
муваффақиятли 
топширганлар 
университетда ўтказиладиган кириш имтиҳонларига киритиладилар. Тестдан 
юқори баллар олганлар давлатнинг энг нуфузли университетларига кириш 
учун имтиҳон топширадилар. Ўқув жараѐнида умумиллий ва махсус фанлар 
аниқ бўлиб ўқитилади. Биринчи икки йилликда барча талабалар умумтаълим 
тайѐргарлигини оладилар. Бунда умумиллий фанлар: тарих, фалсафа, 
адабиѐт, жамиятшунослик, чет тиллари ўтилади, шунингдек, бўлажак касби 
бўйича махсус курсларни эшитадилар. Назарий жиҳатдан умумиллий цикл 
тугагандан сўнг талаба мутахассислик ва ҳатто факультетни ўзгартириши 
мумкин. Аслида, бундай ҳолатлар кам учрайди ва битта факультет доирасида 
бўлиши мумкин, бунда ҳам ташаббускор талаба эмас, раҳбарият бўлади. 
Охирги 2 йилда танланган касб ўргатилади. Барча университетларда ўқиш 
муддати стандартлаштирилган. Олий таълимда таълимнинг асосий 
йўналишлари ва мутахассисликлари бўйича 4 йил ўқитилади. Тиббиѐт 
ходимлари, стоматолог ва ветеринарлар 6 йил ўқишади. Асосий курсни 
тугатгач, бакалавр даражаси берилади: гакуши. Талаба ОЎЮда 4 йиллик 
ўқишини 8 йил ўқиш хуқуқига эга, яъни ўзлаштиролмаган талабаларни 
талабалар сафидан чиқариш мумкин эмас. Олий ўқув юртининг тадқиқот 
ишларига лаѐқати бор талабалари ўқишни магистратурада давом эттиради. 
Магистрлик даражаси дастури чуқур илмий ва касбий ихтисослаштиришни 
назарда тутади. 30 зачет бирлигидан иборат бўлган дастур бўйича 2 йиллик 
таълим, битирув имтиҳонлари ва диссертация ҳимоясидан кейин 
магистратура битирувчисига магистр даражаси берилади.