Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

NC dasturida funktsional tugmalardan foydalanish 
NC dasturining eslatma satri funktsional klavishlarni quyidagi vazifalarini foydalanuvchiga 

---

23 
eslatib turadi. 
F1 
Help 
-NC haqida kiska ma‘lumotlar olish; 
F2 
Menu 
-foydalanuvchining menyusini ekranga chakirish; 
F3 
View 
-matnli va grafikli fayllarni ko’rish; 
F4 
Edit 
-fayllarni taxrirlash; 
F5 
Copy 
-fayllardan yoki faylar guruhidan nusxa olish 
F6 
RenMov 
-fayl va kataloglarni kayta nomlash yoki ko’chirish; 
F7 
Mkdir 
-yangi katalog tashkil etish; 
F8 
Delete 
-faylni, faylar to’plamini va kataloglarni uchirish;
F9 
PullDn 
-NC ning bosh menyusini (tavsiyanomasini) chakirish; 
F10 
Quit 
-NC dasturidan chikib ketish. 
Funktsional klavishlarning ishlatilishiga misollar keltiramiz. 
Ajratilgan fayllar gurixidan nusxa olish uchun NC kursori nusxa olinadigan katalog ichga 
quyiladi va kushni panelga nusxa kuchiriladigan katalog ochib quyiladi, sung F5 klavishi bosiladi. 
Ekranga nusxa olinadigan fayllarning turgan urni, ularning soni, xajmi va nusxa kuchiriladigan 
katalogni ko’rsatuvchi ma‘lumot chikadi. Nusxa olish uchun [Enter] klavishi bosiladi. Nusxa 
kuchirmokchi bo’lgan fikrimizdan kaytsak [Esc] klavishini bosib nusxa olishdan voz kechiladi. 
Faylni nomini o’zgartirmokchi bo’lsak kursor shu faylga keltirilib F6 klavishi bosiladi va 
ekranga taqlif belgisi chikkanda klaviaturadan yangi faylni nomi terib yoziladi, sung [Enter] bosilsa 
faylni nomi uzgaradi hamda ekranda kursor ostidagi faylni nomi uzgargan holda turadi. Panelda
biror yangi katalog yaratmokchi bo’lsak F7 klavishi bosiladi, ekranga taqlif belgisi (kursor) 
chikkandan sung katalogni nomi kiritiladi va [Enter] bosiladi. Natijada paneldagi kataloglar bitta 
yangi katalogga ko’payadi, ya‘ni yangi katalog tashkil etiladi. 
Biz yuqorida NC ning imkoniyatlarini, uning panellarini boshqarishni, fayllar guruhini 
ajratishni, nusxa olishni, kayta nomlashni, uchirishni bajarishni va eslatma satr ya‘ni funktsional 
klavishlarning vazifalarini ko’rib chiqdik.
Hozirgi kunda NC ning yangi versiyalari ishlab chikilmokda va bu versiyalar Windows 
tizimsida ham ishlaydi, NCning mukammallashgan varianti Windows Commander deb ham ataladi. 
Bu versiyalarning imkoniyatlari dastlabki versiyalardan bir qancha qulay va yuqorirokdir.