Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

 
Tayanch iboralar: 
Pascal tilining modullari, modul, System moduli, dos moduli, crt moduli, graph 
moduli, printer moduli, overlay moduli, matn rejimi, grafik rejimi, Chiziqlar va shaqllar chizish, 
shaqlarni buyash usullari 
Pascal tilining modullari 
Pascal tilining xususan Turbo Pascal (TR) dasturlashtirish tilining shunday imkoniyatlari 
mavjudki, foydalanuvchilar uzi yoktirgan protsedura va funktsiyalar to’plamini ixtiyoriy dasturlarda 
ishlatishi mumkin. Bu to’plamni esa maxsus fayl ko’rinishida kompyuter xotirasiga saqlab qo’yib, 
unga ixtiyoriy vaqtda va dasturda murojaat qilishi mumkin. Pascalda bu to’plam 
modul
deb 
yuritiladi. 
Standart modullar Pascal tilining ijodkorlari tamonidan yaratilgan bo’lib, ular IBM va unga 
turdosh kompyuterlarining deyarli barcha funktsiyalarini ishlatishga imkon beradigan protsedura va 
funktsiyalardan tashkil topgan.
Pascal dasturlashtirish tilida quyidagi standart modullar ishlatiladi: 
System –
uzida standart protsedura va funktsiyalarni saqlaydi. Bu modul TR yo’qlangandan 
avtomatik ishga tushadi va unga alohida murojaat etish shart emas, ya‘ni bu modulni e‘lon 
qilish shart emas.

Dos –
MS DOS tizimining vositalarini ishlatish imkonini beradi. 
Crt –
IBM va unga turdosh kompyuterlarining ekrani, klaviaturasi, dinamikasi (tovush chiqarish 
vositalari) bilan ishlash imkonini beradi. 
Graph –
Kompyuterda chizmalar, grafiklar va tasvirlar hosil qilish bo’yicha tuzilgan protsedura va 
funktsiyalarni uzida saqlaydi, ya‘ni TRda grafiklar bilan ishlash imkonini beradi. 
Printer – Printerni boshqarish imkonini beradi
. 
Overlay –
Kompyuter xotirasidan optimal foydalanish imkonini beradi. 
Yuqorida keltirilgan modullarni ishlatish uchun