Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

N on mahsulotlari asosan bug‘doy, javdar tritikale donlaridan
tayyorlanadi. Makaron mahsulotlarini tayyorlashda qattiq «durum»
bug‘doylardan yoki yum shoq, yuqori shaffoflikdagi b ug‘doydan
olingan unlar ishlatiladi. Donlardan necha fo iz un olish, texnologik
jarayonlarning sifatli o ‘tishi va ularning soni ketm a-ketligiga
q o ‘yilgan vazifaga b o g ‘liq b o iib , ular turlicha b o ‘ladi. Masalan,
oddiy un ishlab chiqarishda don qobiq va murtaklari bilan birga
maydalanadi. 
Bugungi 
rivojlangan 
un tortish texnologiyasi
yordamida bu juda oson bajariladi, y a ’ni u bir bosqichli jarayonda
am alga oshiriladi.
N avli un olish texnologiyasida donning endospermni kraxmalini
maydalab, uning q obig‘i va aleyron qismidan esa kepak olinadi.
Donning murtagini mustaqil ravishda ajratib olib, undan alohida
mahsulot tayyorlanadi yoki u ham kepakka q o ‘shiladi.
N avli un tortishning olish usulida endospermni ajratib olish
murakkab jarayonlarning kelib chiqishigaolib keladi. Bujarayondagi
q o ‘shim cha bosqichlar maydalangan yarim tayyor mahsulotlarning
aslligi, endosperm, qobiq va murtakning mexanik tuzilishi, fizik-
kim yoviy tarkibiga k o ‘ra turli fraksiyalarga ajratiladi. U n tortish
jarayonini prof. I.A. H aum ov qulay va tushunarli qilib turkumlagan.
Unda donning necha marta maydalanishi, texnologik chizm adagi
jarayonlarning murakkabligi va un olish bosqichi berilgan. Donlar
maydalanish jarayoni qisqaligi va un ishlab chiqarish bosqichlari
b o ‘yicha bir martalik va takroriy jarayonlarga b o ‘linadi. Bir martalik
jarayonda un olishda donni maydalash mashinalaridan o ‘tkazib,
tayyor mahsulot olinadi (oddiy un olish texnologik chizm asiga