Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

2 7-jadval
M aydalaslidagi maydalash jarayonining rejimi.
K o'rsatkichlar
I m y.
11 m.s.
III m.s.
IV m.s.
m.
У-
m
У
m
N azorat elak. N
1
1
1
0.8
0.8
0.56
0.56
Slui sistem adan 
m ahsulot olish, %
7-10
40-45
35-40
40-45
35-45
30-35
35-40

---

28-jadval
M akaron m ahsulotlarining sifat ко ‘rsatkichlari.
K o ‘rsatkichlari
Makaron unidan olinadigan mahsulotlar
B ug‘doydan non bop
I-navli un
«Yuna» bilan
bug‘doydan
«K o‘pava» bilan
bug‘doydan
Rangi
Birinchi bilan b ug‘doy uniga Bilan bir xil rangli
Yuza k o‘rinishi
Silliq, ozgina g ‘adir-budur
Shakli
Makaron mahsulotlariga xos
M azzasi va hidi
Makaron uniga xos qo‘shimchalarsiz, boshqa ta’m va
hidlarsiz
Rishirgandan
so'ng mahsulotni
holati
Mahsulotning bir qismi shaklini
y o ‘qotadi, chokidan so ‘kilib ketadi
Mahsulot 
o ‘z
shaklini saqlaydi
Nam ligi, %
13,0
13,1
12,8
Kislotasi, grad
3,2
2,8
2,8
Makaron
chidamli-ligi, N
2,3
2,0
2,6
Makaron massasi-
ning k o ‘payish
k oeffitsienti
2,3
2,1
1,9
Pishirayotganda
quruq
moddalarining
y o ‘qolishi, %
7,4
7,5
5,6
180

---

7-BOB. YORMA SANOATIDA FOYDALANILADIGAN
YORMABOP DONLAR, ULARNING TEXNOLOGIK
SIFATLARI
Yorma sanoatida foydalaniladigan xomashyolar
Yorma sanoatida yorma mahsulotlari ishlab chiqarish uchun 
xomashyo sifatida boshoqli ekinlar, grechixa va dukkakli donlardan 
foydalaniladi.
Boshoqli ekinlardan bug‘doy, arpa, suli, tariq va sholi, grechixa, 
dukkakli donlardan esa no‘xatdan yorma olinadi.
Grechixa doii (68-rasm). Grechixa donining shakli uch qirrali 
tekis o ‘tkir qovurg‘ali m ag‘zi hamda meva po‘sti to ‘q qora rangda 
bo‘Iib, urug‘ qobig‘i (3-5 %), aleyron qatlam (57—65 %), endosperm 
va murtakdan (10-20 %) tashkil topgan. M ag‘zining rangi kul rang 
yoki ko‘kimtir tuslidir.
68-rasm. Grechixa donining ко
 
‘ndalang kesimi: 
a
-
gul p o ‘sti;
b — m ag ‘zi; 1 — endosperm; 2
—
murtak.
181

---

Yorma uchun ishlatiladigan grechixa doni m ag‘zining miqdoriga 
ko ‘ra uchta sinfga ajratiladi:
I s in f - mag‘izning toza miqdori 77 % kam bo‘lmasligi;
II s in f - m ag‘izning toza miqdori 74 % kam bo‘lmasligi;
III sinf - m ag‘izning toza miqdori 71 % kam bo‘lmasligi kerak; 
Grechixa donining asosiy chiqindisi tatar grechixasi bo‘lib
(uchqirrali uzunchoq don),undan tashqari qizil rangli etilmagan 
grechixa, yovvoyi turp urug'i va dala (yovvoyi) no‘xotlaridan iborat. 
Grechixa doni yirikligi bo ‘yicha uchta kategoriyaga bo‘linadi: 
3,0 x 20 mm o ‘lchamli uzunchoq elakning ustida qolgan 80 % 
dan kam bo‘lmagan yirik grechixa doni; o ‘sha elakdan 60 % dan kam 
bo‘lmagan o ‘rtacha yirikligi grechixa doni; o ‘sha elakdan o ‘tgan 60 
%dan kam boMmagan mayda grechixa doni.