O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 
19.1-rasm. SSH aloqa tuneli 
19.2.
 
Masofadagi ish stoli protokoli (RDP) 
Masofaviy ish stoli (RDP) – bu bir kompyuter boshqasini masofadan 
boshqarish, maʼmurlash huquqiga ega bo‘lgan boshqaruv rejimi. Qurilmalar 
orasidagi aloqa real vaqt rejimida Internet yoki lokal tarmoq orqali amalga 
oshiriladi. 
Masofadan boshqarish rejimida huquqlar darajasi belgilanadi va kerak 
bo‘lganda ularni o‘zgartirish mumkin. Misol uchun: 

bir holatda, ish seansiga ulanish – masofadan turib kompyuterni to‘liq 
boshqarish va o‘zaro ishlashga imkon beradi, bu esa dasturlarni ishga tushirish va 
undagi fayllarni boshqarish imkonini beradi; 

ikkinchi holatda, ish stoliga masofadan kirish, tizimining ishiga 
aralashmasdan, faqat jarayonlarni kuzatishga imkon beradi. 
Masofadan boshqarish – bu bugungi kunda maʼlum bo‘lgan deyarli har bir 
OT-da oldindan o‘rnatilgan xizmat, shu bilan birga standart versiyalarga yangi 
funksiyalar qo‘shish orqali jarayonni qulaylashtiradigan juda ko‘p sonli boshqa 
dasturlar ham mavjud. 

---

196 
Masofadan boshqarishning bir necha turlari mavjud: 

Kompyuter – tarmoq – ofis yoki internet-kafe lokal tarmog‘ini boshqarish 
imkoniyatini beradi. 

Terminal – kompyuter – foydalanuvchi va tizim (masalan, banklarning 
to‘lov terminallari) o‘rtasidagi aloqani soddalashtiradi. 

Kompyuter-kompyuter – ko‘pincha kundalik hayotda ishlatiladi va jiddiy 
boshqaruv vazifalarini bajaradi. 

Tarmoq-tarmoq – masofadagi korporativ tarmoqlar o‘rtasida aloqa 
o‘rnatishi kerak bo‘lganda juda qulay vosita. 
Turli xil OT-lar o‘rtasida masofadan turib boshqarish imkoniyati mavjudligini 
taʼkidlash kerak. Asosan, ushbu rejim tarmoq maʼmurlari tomonidan tizimlarini 
monitoring qilish, dasturiy yoki apparat vositalarining nosozliklarini tezda aniqlash 
va bartaraf etish uchun ishlatiladi. 
Boshqa tomondan, masofadagi tarmoqlarda va serverlarda juda katta 
hajmdagi maʼlumotni markazlashtirilgan holda saqlashni osonlashtiradigan 
«bulutli» texnologiyalar paydo bo‘ldi. 
RDP nima? 
RDP ulanishi kompyuteringizni masofadan boshqarish imkonini beradi. RDP 
TCP-ga asoslangan «amaliy protokol» hisoblanadi. Ulanish transport pog‘onasida 
o‘rnatilgandan so‘ng, ushbu protokolning seansini inisializasiya qilish boshlanadi. 
Bunday seans doirasida maʼlumotlarni uzatish amalga oshiriladi. 
Initsializatsiya bosqichi tugagandan so‘ng, server mijozga grafik interfeysni 
yuborishni boshlaydi (bu mijoz kompyuterda RDP mijoz o‘rnatilgan (19.2-rasm)). 
Keyin server kiritish/chiqarish qurilmalaridan (sichqoncha va klaviatura) signalni 
kutadi. Oddiy qilib aytganda, RDP ishlash printsipi quyidagicha: foydalanuvchi 
sichqoncha va klaviatura yordamida kompyuterni masofadan boshqaradi.