Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

6 
ЖИНСИЙ ЭРКИНЛИККА ҚАРШИ ЖИНОЯТЛАР 
 
1-§. Номусга тегиш 
(Ўзбекистон Республикаси ЖК 118-моддаси) 
 
Ушбу 
жиноятнинг бевосита объекти
жабрланувчининг жинсий 
эркинлигини таъминловчи ижтимоий муносабатлар, ўз хохишига кўра 
жинсий шеригини танлаш ҳуқуқи, шунингдек, 16 ѐшга тўлмаган 
шахсларнинг жинсий даҳлсизлиги ҳисобланади. Номусга тегишнинг 
қўшимча объекти жабрланувчининг ҳаѐти ва (ѐки соғлиғи) бўлиши мумкин. 
Суд-тергов амалиѐтини ўрганиш аксарият ҳолларда аѐллар жабрланувчи 
бўлишини, аммо эркаклар ҳам жиноятдан жабр кўрганлиги ҳақида далолат 
беради. 
Жабрланувчи аѐл (эркак)нинг хоҳиш-иродасига қарши у билан жинсий 
алоқада бўлиш, жабрланувчи бокира қизми ѐки «кўҳна» касб вакили 
(фоҳиша)ми бундан қатъи назар, зўрлаб номусга тегиш ҳисобланади, чунки 
қонун ахлоқ-одобидан қатъи назар барчанинг жинсий эркинлигини ҳимоя 
қилади. 
Эр-хотинлардан биронтаси, ҳатто улар расмий никоҳда бўлишса ҳам, 
номусга тегиш натижасида жабрланувчи бўлиши мумкин, зеро никоҳ эр-
хотинни жинсий эркинликдан маҳрум қилмайди. 
Жиноятнинг объектив томони
зўрлик ишлатиб, қўрқитиб ѐки 
жабрланувчининг ожизлигидан фойдаланиб, жинсий алоқа қилишда 
ифодаланади. 
Номусга тегиш тарзидаги жинсий алоқа қилиш 
деганда, фақат табиий 
жинсий алоқани, яъни жинси қарама-қарши бўлган эркак жинсий аъзосининг 
аѐл жинсий аъзосига киритиш йўли билан қовушишни тушуниш лозим. 
Физиологик нуқтаи назардан нормал жинсий алоқа қили ш билан боғлиқ 
бўлмаган бошқа зўрлик ишлатиш билан боғлиқ ҳаракатлар – бесоқолбозлик, 
аѐлнинг жинсий эҳтиѐжини аѐл билан зўрлик ишлатиб қондириши ва бошқа 
ҳаракатлар номусга тегиш ҳисобланмайди ва ЖК 119-моддасида назарда 
тутилган жиноят таркибини ташқил қилади. 
Номусга тегиш вақтида айбдор қўллаган зўрлик жисмоний ѐки руҳий 
бўлиши мумкин.