Green and Blue Geometric Business Progress Report Sustainable Development Goals Presentation

Adabiy til
05

---

Badiiy tasviriy vositalar: monolog, dialog, polilog, portreit, mimik-
pantomnik xarakatlar, imo- ishoralar av tush. Monolog, dialog va
poliloglarni yuqorida misollar bn izoh berganman. Portreit – baddiy
asarda kishining tashqi qiyofasi, siymosi, kiyim- kechagi va xokozalar
tasviri. Portrait atamasi odatda ikki ma’noda ya’ni qaxramonning tashqi
ko’rinishi va qaxramonning individual-psixologik qiyofasi qo’llaniladi.
San’atkor yozuvchi qaxramonning tashqi qiyofasini chizish orqali xam
uning ruxiyatiga kirishga intiladi. A. Qodiriy “O’tgan kunlar” da Otabek
portreiti “…. Og’I tabiatli, ulug’ gavdali, ko’rkam va oq yuzli, kelishgan
qora ko’zli, mutanosib qora qoshli va endigina murti sabz urgan bir
yigit.” Mimik – pantominik xarakatlar, imo-ishoralar- qaxramonlar qalb
dialektikasini, ruxiy qiyofalarini, individual jixatlarini ochishga xizmat
qiladi.
Tasviriy vositalar
11

---

Ko’chim so”zni ko’chma ma’noda qo’llash yoki narsa – hodisaga xos
sifatkarni qaysidir jihati bilan shularga o’xshaydigan boshqa narsa –
hodisalarga ko’chirish san’ati. Ko’chim bu o’xshatish. Ko’chimlar odatda,
she’riy nutqni boyitadi, unda yangi mazmunni ifodalovchi yangi so’z
yoxud so’z birikmasini yaratadi, shoirning tasvir obektiga munosabatini
ifodalashga imkoniyat yaratadi. Shoir ko’chimlar vositasida tasvir obektini
individuallashtiradi av uni yanada aniqroq- yorqinroq ochadi, kitobxon u
xaqida obrazli tasavvurga ega bo’ladi. Ko’chimlarning 3 ta ko’rinishi
mavjud: majoz, istiora va razm.
Ko
ʻ
chim
12

---

Parallelizm (adabiyotshunoslikda) — poetik nutq usullaridan vatasvir
vositalaridan biri. P. badiiy matnning o
ʻ
zaro bog
ʻ
liq qismlaridan nutq
unsurlarining o
ʻ
xshash yoki aynan bir xilda joylashuvini taqozo etadi.
Unda, odatda, 2 hodisa yonma-yon (parallel) qo
ʻ
yib tasvirlanadi. Bu,
tabiatdan olingan biror obraz bilan inson hayotidan olingan obrazning
o
ʻ
zaro o
ʻ
xshashligini ko
ʻ
rsatish misolida, shuningdek, birbiriga o
ʻ
xshash
ikki obrazning o
ʻ
zaro zid tomonlarini qiyoslash shaklida namoyon bo
ʻ
lishi
mumkin. Mavzusi yoki mantiqiga ko
ʻ
ra bir-birini takrorlamaydigan yoki
to
ʻ
ldiradigan 2 hodisa yonma-yon quyilgan hollar ham buladi. P. dastlab
xalqog
ʻ
zaki ijodida keng tarqalib, sung badiiy adabiyotda uzlashtirilgan.
Forsiy va turkiy adabiyotshunoslikda P. mutobiqa deyilgan. Uzbek
mumtoz nasrida mutobiqaning yetuk namunalari ko'p.
Parallelizm
12

---

 Adabiy til umumxalq tilining garmmatik, imloviy va orfoepik
jihatlardan me’yorlashtirilgan shaklini tushunamiz, badiiy till
umumxalq tili bazasida shakllanadi va qisman adabiy til
me’yorlariga yaqinlashadi. Demak, badiiy til adabiy til
me’yorlariga yaqinlashadi.
12

---

Etiboringiz
uchun
tashakkur