О‘zbekiston respublikasi oliy ya 0 ‘rta maxsus ta’lim yazirligi

Mavzu bo‘yicha mustaqil ishlash uchun savollar:
1. Alisher Navoiy qachon va qaerda tug'ilgan?
2. Navoiy asarlarini keltiring va qisqacha izohlang.
3. «Navoiy» va «Foniy» taxalluslarining mohiyatini tushuntiring.
4. Navoiy asosan qaysi shaharlarda yashagan?
5. Alisher Navoiy o ‘qituvchi — ustoz haqida.
6. «Er kishiga zebu-ziynat — ilmu hikmatdir, yaxshi kiyinish esa
xotinlar uchun bezakdir» - baytining mohiyatini yoritib bering.
7.
«Xamsa»da nechta doston bor, nomlari?
8. «Mahbub ul-qulub» alloma shoir Navoiyning umri oxirida yozilgan
asar. U qachon yozilgan va qaysi masalalarni o ‘zida qamraydi?
9. «Mahbub ul-qulab» necha qismdan iborat, ikkinchi qism necha
bobdan iborat?
10. Alisher Navoiy asarlarida komil insonni tarbiyalash uslub va usullari
qay darajada o ‘z ifodasini topgan?
11. Alisher Navoiyning ta’lim-tarbiya masalalariga doir qarashlari.
12. Navoiy aforizmlaridan namuna keltiring?
13. Navoiy nazdida adab — bu insoniy olijanob xislatlarning asosidir.
Shuni izohlang.
72

---

14. Alisher Navoiy axloqiy qarashlarida va fodorlik va chin d o‘stlik
inson ziynati deb ta’kidlanadi. Sizning fikringiz?
15. Navoiy odamlarni Vatanni sevishga da’vat etadi: Vatan tuyg‘usi
naqadar kuchli ekanligini — kabutar haqidagi xikoyasida ifodalaydi.
«Xamsa»dan mazkur hikoyani topib o ‘qing va tahlilini bering.
16. Mazkur baytni izohlang. Navoiy fikricha:
Elga sharaf boMmadi johu nasab.
Lek sharaf keldi xayovu adab.
Bilib qo‘ying!
Buyuk mutafakkir bobomiz qariyb olti yuz yil narida turib 
bo‘lsa-da, nafaqat o ‘z xalqining, balki bani bashariyatning ham 
m a’naviy olamini boyitishda bevosita ishtirok etib, m a’naviy-ruhiy 
m adadkor b o iib turibdi. K urrai zam inda uning asarlaridan 
bahram and b o ‘lmagan, ilg‘or g £oyalari va ta ’lim otidan ruhiy 
quw at olmayotgan, ijodiy foydalanmayotgan mamlakat, xalq va 
millat yo‘q, deb bemalol aytish mumkin. Alisher Navoiy asarlari 
jamiki odamzotga mehnat va halol-likdan, do'stlik va hamkorlikdan, 
rostguylik, sofdillik va samimiylikdan hayotiy saboq bermoqda, 
ular xaromho‘rlik va adolatsizlikni, fitna-fujur o ‘zaro nizo va qonli 
to ‘qnashuvlarni, vayrongarchiliklarga sabab bo‘ladigan urushlarni 
esa keskin qoralamoqda. Ana shu m a’noda olganda Alisher Navoiy 
ta ’limoti faqat milliy aham iyatga ega b o ‘libgina qolm asdan, 
umumbashariy qimmatga ham egadir. Navoiy umuminsoniyatga 
xos bo‘lgan daholardan biridir.