“Ijtimoiy fanlar”kafedrasi

 
Neobixeviorizm
 
yo’nalishi 
 
- tajriba yo’li bilan ta’sirni o’rganish, oraliq uzilishlar 
bo’lishi haqida, buning asosida geshtalt, ya’ni tasvir haqidagi ta’limotdir. Uning asoschilari 
E.Tolmen hisoblanadi, xuddi shu ta’limot asosida avstriyalik vrach psixiatr Z.Freyd psixoanaliz 
ta’limotini yaratdi.Tushunish psixologiyasi - bu oldindan his etish ya’ni intuitsiyaga asoslangan 
qarash bo’lib, uning asoschisi V.Dilten (1833-1911) hisoblanadi. U tabiiy ilmiy va diniy ilmiy 
degan ikki yo’nalishdagi fanlar tizimini taklif qildi.
85
Kelvin Seifert and Rosemary Sutton
,
Educational Psychology © 2009
, 
Second Edition
. 
19-b. 

---

Freydizm yo’nalishining
jahon ilmi va malakiyoti uchun ta’siri shu qadar katta bo’ldi-
ki, jamoadagi yoki guruhiy ongsizlik g’oyasini ilgarni surgan K. Yung hamda individual 
psixologiyani targ’ib etgan, A.Adler va ularning izdoshlari bu kontseptsiyani yanada 
rivojlantirishga o’z hissalarini qo’shdilar.
Bu nazariya va kontseptsiya hanuzgacha shaxs psixologiyasini, psixoanaliz esa 
psixoterapiyani o’rganishda asosiy metodlardan biri sifatida qo’llanilib kelinmoqda.
Neofreydizm
yo’nalishi
- avstriyalik A.Alfred (1870-1937) shveytsariyalik Yung Karl 
Gustav analitik psixologiyani, amerikalik Xorney (1885-1952) psixoanaliz ta’limoti asosida o’z 
nazariyalarini yaratdilar, unga muvofiq odam tashqi ta’sirga javoban o’z strategiyasini ishlab 
chiqadi, ya’ni odamlarga intilish yoki odamlardan qochish, unga qarshi chiqish yoki yonbosish 
ishtiyoqida bo’ladi. Har doim nevrotik, konflikt holatidan chiqish yo’llarini qidiradi.
Ustanovka nazariyasi
- ta’sirga tayyorlik, oldindan ko’ra bilish nazariyasi. Bu 
nazariyani Rossiyada L.Lange (1858-1921) Germaniyada G.Myuller, T.Shumen, N.Ax (1871-
16-946), Gruziyada D.N.Uznadze (1886-1950) asoslab berdilar.