қисм. Одамлар билан муомала қилишнинг асосий усуллари. 2-қисм. Одамларда яхши фикр уйғотишнинг усули

қачон таъна ва рашк қилманг! 
2-Бўлим. Севинг ва яшашга ҳалақит берманг. 
«Мен ҳеч қачон севиб-ола қуришни орзу қилмаганман»-дейди Дезраэли. У 35 
ѐшга кирганида 50 ѐшли бой бева аѐлга уйланади. У унинг пули учун уйланганини 
яширмас эди. Унинг хотини, чиройли ѐш эмас эди. У яхши гапира олмас лекин эри 
билан муомила қилишни яхши билар эди. У ўз ақлини эрининг ақли билан 
тенглаштирмас эри ишдан чарчаб келганда у ўзининг ҳазил гаплари билан уни 
кайфиятини кўтарарди. Уйда хотини шундай муҳит яратган эдики Дезраэли ўзининг 
энг бахтли дақиқалариниуйда ўтказар эди. Хотини ѐрдамчиси, маслаҳатчиси эди. 
Улар 30йил бахтли ҳаѐт кечиришди. Ўз навбатида Дезраэли ҳам уни ҳеч қачон танқид 
қилмасди. У хотинига энг қимматбаҳо нарсага қарагандек қарар эди. «эримнинг 
менга бўлган муҳаббати туфайли, бизнинг ҳаѐтимиз узлуксиз бахт лентасидан иборат 
эди дерди мисс Дезраэли. Дезраэли хотинининг камчликларини билсада унга унинг 
яшашига ҳалақит бермас, унга ўзлигини сақлаб қолишга имкон берарди. «Оилада ва 
кишилар ўртасида муомилада энг муҳим нарса кишиларга улар ўрганган ҳолатда 
яшашга ҳалақит бермасликдир» Генри Джеймс.
«Оилада бахт бўлиши учун нафақат ўзига мос хотин ахтариш балки, ўзи ҳам 
унга мос эр бўлиши керак» Фостер Вуд. Хуллас, оилавий бахтни оширишнинг 2-
Қоидаси: Ўз умр йўлдошингизни қайтадан яратишга уринманг. 
3-Бўлим. Шундай қилсангиз Ренога борувчи поездлар жадвалини кўришга 
кўзингиз бўлмайди. 
Дизраэлининг жамоат ишларида доимий рақиби буюк Гладстон эди. Биронта 
масала йўқ эдики, уларнинг фикри бир жойдан чиқсин улар фақат бир нарсада ўхшаш 
эдилар. Иккиси ҳам оилавий бахтга эга эдилар.
Уильям ва Катрин Гладстон Бойиль бахтли хаѐт кечиришди. Парламентда энг 
танқидчи кишилардан ҳисобланган Гладстон уйда хотини болаларни ҳеч вақт танқид 
қилмас эди . У нонуштага тушиб стол атрофида ҳеч кимни кўрмаса у мулойим овозда 
ўзининг Англиянинг энг банд кишиси нонуштани бир ўзи қилаѐтгани ҳақидаги ҳазил 
қўшиғини айтиб бошқа аъзоларни чақирарди. 
Буюк Екатирина ҳам шундай йўл тутарди. У ҳокимият ишларида қанчалик 
қаттиққўл қахрли бўлмасин. Оилада ва хизматчиларга нисбатан жуда мулойим эди. 
Дороти Дикс –оилавий можоролар бўйича энг етук мутахасис. У шундай дейди: 
«Оила кемасининг Рено қояларига урилишининг сабаби бу кишини аѐвсиз танқид 
қилишдир».
Хуллас оилани янада бахтлироққилишнинг 3-Қоидаси. «Танқид қилманг!» 

---

A
im.Uz 
49 
Энди эса «Ота унутади» деган мақолани эътиборингизга ҳавола қилимиз бу 
мақолани бундан 15 йил олдин Американинг барча газет ва журналларида радио 
телевидиния ва мактабларда ўқиб босилган эди.
Ота унутади. 
Ўғлим, мен буни ухлаган пайтинг,хонанга ўғриликча кириб, юзинга қўлимни 
қўйиб айтмоқдаман. Бир неча минут газета ўқиб ўтириб. Менда иқрор билишнинг 
ѐқувчан ҳиссиѐти пайдо бўлди. Мен эрталаб сени уришиб хато қилдим бу нарса 
сенинг юзингни чала-чулпа ювиб нонуштага ўтиришнига сабаб бўлди. Кейин эса яна 
нимадир тушуриб юборганингда сени яна уришдим. Нонушта пайти тирсакни столга 
қўйишинг, нонга ѐғни кўп суртишинг билан ҳам менга таъсир қилдинг. Ишга 
кетаѐтганимда сени «Ҳайр дада» деган хитобинга «Эркаланмай ўтир!» деб жавоб 
қилдим. Тушликка сени тиззада туриб ўйнаѐтганингни кўриб ўртоқларинг олдида 
уялтириб уйга олиб кириб кетдим. «Шим қимммат туради. Буни билганингда йиртмас 
эдинг» деган сўзларим сенга қаттиқ таъсир қилди. Кечқурун газета ўқиб ўтирганимда
сен олдимга кирдинг. Мен сенга ўқишга ҳалақит берганинг учун норозилик билан 
қараб «Сенга нима керак?» дедим. Сен келиб мени нозик қучоқлаб ўпдингда «Ҳайрли 
тун» деб ўз хонанга чопиб чиқиб кетдинг. Шундан сўнг мени ўз қилиғим мени нима 
аҳволга солгани ҳақидаги қўрқув ўйи босди. Нимага сенга доим дашном танбеҳ 
бераман ? Бу сени ѐмон кўрганимдан эмас, балки сени ўзимнинг ўлчовим билан 
ўлчаганимдан бўлса керак. Ахир сенда яхши ҳислатлар ҳам кўпку. Мен шуни сен 
мени қучоқлаб ўпганингда тушуниб етдим. Мана энди олдингда тиз чўккан ҳолда 
айбимни тушиниб ўтирибман., балки бу ўз айбини енгил ювишдир. Лекин барибир бу 
нарса менга аҳамиятлидир. Эртадан бошқача ота бўламан! Сен билан дўстлашиб, 
сени тушунишга ҳаракат қаламан. Кулсанг, кулиб, йиғласанг йиғлайман. Қачон 
тилимда ғазаб сўзлари пайдо бўлса тилимни тишлаб ўзимга: «У бор йўғи бола-
кичкина бола!» дейман. Сени шунча пайт катта одамга муомила қилгандек муомилам 
биланқийнадим. Мана энди сени беозор пишиллаб ухлаб ѐтишингни кўриб, сен ҳали 
ѐш бола эканингни кўрдим. Ўғлим мен сендан кўп, жуда кўп нарсани талаб қилган 
эканман».
4-Бўлим. Ҳар бир кишини бахтли қилишнинг тез усули. 
«Кўп эркаклар уйланаѐтиб ўзларига ѐрдамчини эмас балки гўзал аѐлни 
қидирадилар». Пол Поупноу. Эркак киши аѐлнинг яхши кийиниш ва яхши кўринишга 
бўлган интилишга баҳолаши буни ҳеч вақт унутмаслиги лозим. Масалан: Эр-хотин 
кўчада бошқа бир таниш эр хотинни учратиб қолишди. Хотин камдан-кам жуфтнинг 
эрига қарайди. Қарийб барча ҳолларда қандай кийингани билан қизиқади.
Бир неча йил олдин менингҳолам 97 ѐшида вафот этди. Ўлимидан бир неча 
кун олдин 30 йил олдин тушган расмини кўрсатишганда у касал кўзлари кўрмасди, 
лекин у шундай деди: «Қанақа кўйлак кийганман ?» Буни қаранг умрининг 
охирида,касал, кўзи кўрмаѐтган, хотираси ишдан чиққан кампир бундан 30 йил олдин 
нима кийиб расмга тушгани билан қизиқмоқда . 
Эркаклар билан аѐлларнинг фарқи шундаки, аѐллар нима кийганликлари 
билан доим қизиққанлар. Хотинингизни пиширган овқати учун ва кийган кийими