Menejmentga kirish

2-rasm. Nazorat jarayoni 
Nega nazorat qilish bu darajada muhim? Rejalashtirish, maqsadga 
muvaffaqiyatli erishishda koʻmaklashuvchi tashkiliy tuzilmani yaratish va samarali 

---

49 
rahbarlik orqali ishchilarni ruhlantirish maqsadida, tashkil qilinadi. Lekin barcha 
menejer va ishchilar aniq bir maqsadga erishish uchun qilgan ishlari va 
yetishayotgan natijalari rejadagidek ketishiga doim ham kafolat yoʻq. Nazorat 
qilish muhimdir, shunday ekan menejerlar uchun bu - tashkiliy maqsadlarga 
erishilayotganini nazorat qilishga va agar erishilmasa ularni sabablarini 
oʻrganishga yordam beruvchi yagona mehanizm hisoblanadi. Nazorat 
funksiyasining qiymatini uch muayyan sohalarda koʻrish mumkin: reja tuzish, 
xodimlar imkoniyatlarini kengaytirish va ish maskanini himoya qilish. 
Samarali menejer muntazam ravishda hodimlarga berilgan ish meyorida 
qiliayotganiga va osha faoliyat orqali haqiqiy maqsadlarga erishilayotganligiga 
ishonch komil hosil qiladi. Boshqaruv jarayonining soʻnggi bosqichi sifatida, 
nazorat qilish rejalashtirishga muhim rishtani ta'minlaydi. Agarda rahbarlar nazorat 
qilmaganda edi, maqsadlar va rejalarga erishilayotgani va kelajakda qanday rejalar 
tuzish kerakligi haqida hech qandayma'lumotga ega boʻlisha olmas edi. 
Nazorat qilishning ikkinchi muhim sababi hodim huquq va imkoniyatlarini 
kengaytirish masalasidadir.Aksariyat menejerlar hodimlarining imkoniyatlarini 
yuqorilashga xohish bildiravermaydilar chunki ular belgilangan masuliyatni 
amalga oshira olmasligidan qoʻrqishadi. Lekin samarali nazorat qilish tizimi 
hodimlar samaradorligiga fikr va mulkohazalarni berib boradi va potensial 
muammolar ehtimolini kamaytirib boradi. 
Menejerlarning nazoratni saqlab turishlarining soʻnggi sababi tashkilot va 
uning mol mulkini himoya qilishdadir. Bugungi kunning tabiati oʻzi bilan tabiiy 
falokatlardan tahdid, molayaviy nizolar, ish joyidagi zoʻravonliklar, taklif zanjirida 
buzilishlar, havfsizlik buzilishi va hattoki terroristik hujumlarni oʻzi bilan olib 
keladi. Rahbarlar ushbu boʻlishi mumkin boʻlgan tahdidlar sharotida tashkilot mol 
mulkini himoya qilmoqliklari shart. Mufassal oʻylangan nazorat tizimi va zahira 
rejalari minimal ish faoliyatidagi buzilishlarga yorddam berishni kafolatlaydi.
9
9
Robbins Stephen P.Management / Stephen P. Robbins, Mary Coulter. — 11th ed. R647 2012 . 16-18-betlar 

---

50