Volume ǀ issue ǀ

 
10.001. (M. I. Skanavi, 10 bob, 1-masala) 
To
’
gri burchakli uchburchakka ichki 
chizilgan aylana uchburchak gepotenuzasini 12 sm va 5 smga teng chiziqlarga bo
’
ladi. 
Ushbu uchburchakning katetlarini toping. 
Avvalo masalani chizma chizishdan boshlaymiz. Geogebra dasturi orqali to
’
gri 
burchakli uchburchak chizamiz. To
’
gri burchakli uchburchakni ikki usul orqali chizish 
mumkin: 1- perpendikulyar chiziqlar orqali yoki 2-berilgan gradus orqali burchak 
chizish komandasi orqali. Ammo shuni ham inobatga olish kerakki, ushbu 
uchburchakning gipotenuzasi 12 va 5 sm teng qismarga bo
’
lingan, demak u 17smga 
teng. Endi uchburchakka ichki chizilgan aylanani chizamiz.
Uchburchaklarning bissektrisalari tutashgan nuqta ichki chizilgan aylananing 
markazi ekanligini bilamiz. Demak, avval hech bo
’
lmasa ikkta bissektrisa o
’
tkazib, 
ularning tutashgan nuqtalarini belgilab olamiz. Ana shu nuqtani markaz deb olib, ichki 
chizilgan aylana chizamiz. 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2 
ǀ
ISSUE 4 
ǀ
2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
  
 
65 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
Yechim:
Masala sharti bo
’
yicha AE=12sm, EB=5sm. R orqali aylananing radiusini 
belgilab olamiz. Shunda 
BE=BP=5 sm 
PC=r 
BC=PC+BP=5+r, 
AE=AF 
CF=r 
AC=CF+AF=r+12 
va AB=AE+EB=12+5=17. 
uchburchakda 
. Unday bo
’
lsa, Pifagor teoremasi bo
’
yicha: 
Ushbu kvadrat tenglamaning ildizlari 
va 
Bundan kelib 
chiqadiki, r=3. Shunday qilib, BC=15sm va AC=8sm.
Javob:15sm va 8sm.