Volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 4 
ǀ
2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
  
 
208 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
soʻrov boʻyicha oʻz qarori toʻgʻrisida xabar berishi
shart. Agar fuqaroning s
o‘
rovi t
o‘
liq 
yoki qisman rad etilgan b
o‘
lsa, murojaatlarni qabul qiluvchi organ s
o‘
rov yuboruvchiga 
buning sabablarini k
o‘
rsatishi kerak. 2010-yil 1-noyabrda mazkur qonunga kiritilgan 
o‘
zgarishlarga k
o‘
ra Avstraliyada axborot erkinligiga oid qonunchilikda k
o‘
rsatilgan 
holatlar yuzasidan berilgan arizalarni k
o‘
rib chiqqanlik uchun t
o‘
lov olinmaydi
5
.
Kanadada 
“Axborot ol
ish huquqi t
o‘g‘
risida
”
gi qonun fuqarolarga federal davlat 
organlaridan, shuningdek, mahalliy davlat hokimiyati organlaridan ularning faoliyatiga 
doir hujjatlarni talab qilish imkonini beradi. Ushbu hujjat 1983-yilda kuchga kirgan va 
ka
nadaliklarga hukumat faoliyatiga oid ma’
lumotlarni olishga ruxsat beradi, 
shuningdek, qonunda fuqarolar olishi mumkin b
o‘
lgan 
ma’lumotlar toifasi aniq belgilab 
q
o‘
yilgan va fuqarolar yuborgan s
o‘
rovlarga javob berish muddatlari ham aniq 
k
o‘
rsatilgan
6
.
Estoniyada 2000-
yilda qabul qilingan “Ommaviy axborot toʻgʻrisida”gi qonu
n 
demokratik va ijtimoiy qonun ustuvorligi hamda ochiq jamiyat tamoyillariga asoslanib, 
jamoatchilik va har bir shaxs davlat hokimiyati institutlari faoliyatiga oid axborotlardan 
erkin foydalan
ishini taʼminlashga va fuqarolar
ning davlat 
o‘
z vazifalarini bajarishini 
nazorat qilish imkoniyatini yaratishga qaratilgan. Qonun barcha davlat va mahalliy 
davlat hokimiyati organlarini, ommaviy huquq sohasidagi yuridik shaxslarni va xususiy 
huquq sohasidagi yuridik shaxslarni, aga
r ular davlatga tegishli ma’lum bir funksiyani 
(so
g‘
liqni saq
lash, ta’
lim va hokazo.) bajarayotgan b
o‘
lsa, ularning faoliyatiga doir 
axborotlarni ochiqligini ta’minlashga qaratilgan
7
.
Finlandiyada 1951-yildagi 
“D
avlat hujjatlarining ochiqligi t
o‘g‘
risida
”gi qonun 
davlat hokimiyati organlari faoliyatiga oid barcha yozuvlar va hujjatlarning ochiqligini 
ta’minlashga qaratilgan. Qonunda ba’zi istisnolar keltirilgan bo‘
lib, qonun yoki davlat 
xavfsizligiga oid aniq sanab 
o‘
tilgan sabablarga k
o‘ra ma’lumot berish cheklanishi 
mumkin. Fuqarolar hujjatlarni elektron yoki yozma ravishda organdan s
o‘
rashi mumkin. 
S
o‘
rov davlat organiga kelib tushgach, davlat organi 2 hafta muddatda fuqaroning 
s
o‘
roviga javob berishi lozim
8
. Davlat organi fuqaroning s
o‘
rovi davlat siriga yoki 
xavfsizlikka putur yetkazadi deb topgan taqdirda s
o‘
rovni rad etishga haqli, bunday 
vaziyatda fuqaro ma’m
uriy sudga shikoyat qilishi mumkin. Hujjat o
g‘
zaki 
o‘
qish va 
5
Source: 
https://www.oaic.gov.au/freedom-of-information-in-australia
. 
6
Roy, J. (2006). 
E-government in Canada: Transformation for the Digital Age
. University of Ottawa Press.
7
Ernsdorff, M., & Berbec, A. (2006). Estonia: The short road to e-government and e-democracy. In 
E-government in 
Europe
(pp. 199-211). Routledge.
8
Banisar, D. (2002). Freedom of information and access to government records around the world. Privacy International, 4, 
2. 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2