Volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 4 
ǀ
2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
  
 
207 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
Shuningdek AQSHda davlat hokimiyati organlari faoliyatining ochiqligi qay darajada 
ta’minlanganligini
kuzatib borish uchun 
statistik ma’lumotlar 
yuritish tizimi ham y
o‘
lga 
q
o‘
yilgan. Unga k
o‘
ra davlat hokimiyati organlari va tashkilotlar har yilning 1 
fevraligacha Adliya vazirligiga fuqarolarga 1 yil davomida taqdim etilgan axborotlar 
yuzasidan hisobot taqdim etadi
3
. AQSh tajribasi asosida ko
‘
rish mumkinki, fuqarolarga 
taqdim etiladigan va taqdim etilishi cheklangan axborot turlarini aniq belgilab qo
‘
yish 
davlat hokimiyati institutlari faoliyatining ochiqligi va shaffofligini 
ta’minlash 
samaradorligi oshishiga xizmat qiladi. 
Albaniyada 2014-
yil qabul qilingan “Axborot olish kafolatlari to‘g‘risida”gi 
qonunga muvofiq Konstitutsiya yoki qonunlar bilan belgilangan vakolatlarga ega har 
qanday davlat hokimiyati organi, qonun chiqaruvchi, sud va prokuratura organlari, 
istalgan darajadagi mahalliy davlat hokimiyati organlari, jamoat birlashmalari 
o‘
z 
faoliyatini ochiqlik tamoyillari asosida olib boradi, fuqarolar esa davlat hokimiyati 
organlari faoliyatiga doir axborotlarni olish haqida murojaat qilishlari mumkin.
Qonunga k
o‘
ra davlat organi murojaat yuborilganidan s
o‘
ng 10 kun muddat ichida 
fuqaroning s
o‘
roviga javob berishi kerak. Agar murojaat boshqa organga tegishli b
o‘
lsa 
murojaat qiluvchiga bu haqida xabar beriladi va murojaat tegishli organga yuboriladi. 
Murojaat katta hajmdagi axborotlarni talab qilsa yoki murojaatga javob berish uchun 
boshqa davlat organlari bilan maslahatlashish lozim deb topilsa davlat organi murojaatni 
k
o‘
rib chiqish muddatini 15 kungacha uzaytirishi mumkin
4
.
Avstraliyada 1982-
yili qabul qilingan “Axborot erkinligi to‘g‘risida”gi qonunga 
k
o‘
ra fuqarolar davlat hokimiyati 
idoralari faoliyati toʻgʻrisidagi hujjatlar va hukumat 
yoki agentliklari tasarrufidagi hujjatlardan foydalanish huquqi ega. Bundan ayrim 
hujjatlar, jumladan, tijorat sirini oshkor qiluvchi hujjatlar, milliy xavfsizlikka, 
mudofaaga yoki xalqaro munosabatlarga zarar yetkazis
hi mumkin boʻlgan hujjatlar, 
Hamdoʻstlik davlatlari 
munosabatlariga putur yetkazuvchi har qanday hujjatlar 
mustasno b
o‘
lib, oshkor etilishi har qanday shaxs, shu jumladan vafot etgan shaxs 
haqidagi shaxsiy ma’l
umotlarning asossiz ravishda oshkor etilishiga olib keladigan 
hujjatlarga kirish cheklanishi mumkin. Davlat hokimiyati organlari faoliyatiga doir 
hujjatlarni olishga doir s
o‘
rovlar yozma shaklda b
o‘
lishi va uni topish osonroq b
o‘
lishi 
uchun s
o‘
ralayotgan hujjat t
o‘g‘
risida tegishli ma
’
lumotni 
o‘
z ichiga olishi kerak. 
Murojaatni qabul qilib olgan davlat organi, vazirlik va idoralar 14 kun ichida s
o‘
rov 
yuborgan fuqaroga u
ning soʻrovi 
idoraga kelib 
tushganligi toʻgʻrisida xabar ber
ishi, 
shuningdek, s
o‘
rov olingan kundan boshlab 30 kun ichida s
o‘
rov yuborgan fuqaroga 
3
Access to Information Act. 4.(1), (a),(b). R.S.C., 1985, c. A-1 / Current to December 1, 2011. (http: // laws-
lois.justice.gc.ca) (Accessed: 12/01/2014). 
4
Source:
https://idfi.ge/en/newfreedom-of-ifnromation-legislation-albania
. Accessed 2014.11.07 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2