8-mavzu. Mahsulot, tovar (ish, xizmat) lar va ularni sotish hisobi

Xaridor va 
buyurtmachilardan olingan avanslar hisobi. Tovarlarni sotishdan 
olingan 
tushum 
hisobi. 
Ishlarni 
bajarish 
va 
xizmatlarni 
ko’rsatishdan tushum hisobi. Tovarlar eksporti bo’yicha xisob-
kitoblar
hisobi. 
Olingan bo’naklarning sintetik hisobi 6310 «Xaridorlar va buyurtmachilardan 
olingan bo’naklar» schyotida yuritiladi. Bu schyot moddiy qiymatliklarni yetkazib 
berish uchun yoki bajarilgan ishlar uchun olingan avanslar bo’yicha, shuningdek 
buyurtmachilar uchun bajarilgan qisman tayyor bo’lgan mahsulot va ishlarni 
to’lash bo’yicha olib boriladigan hisob – kitoblar to’g’risidagi axborotni 
umumlashtirish uchun tayinlangan. 
Olingan bo’naklar so`mmasi, shuningdek qisman tayyor bo’lgan ishlar va 
xizmatlar uchun olingan to’lanmalar, pul mablag’larini hisobga oladigan schyotlar 
(5010, 5110, 5210) ning debeti va 6310 «Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan 
bo’naklar» schyotining kreditida aks ettiriladi. Masalan, ishlab chiqarish tannarxi 
560000 so’m, sotish qiymati 800000 so’m bo’lgan Mahsulot uchun hisobot 
yilining 15 aprelida 15 % miqdorda, ya’ni 120000 so’m oldindan bo’nak to’lov 
qilindi. Mahsulot xaridorga 20 aprel kuni jo’natildi. 15 aprel kuni quyidagi 
buxgalteriya o’tkazmasi beriladi: 
Debet 
5110 Hisob-kitob schyoti – 1200000 so’m 
 Kredit 
6310 «Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan bo’naklar» schyoti-
120000 so’m 
Mahsulot yuklab jo’natilganda xaridordan olingan bo’nak to’lovlari 
hisobgaolinib, xaridordan olinadigan so`mma, ya’ni debitorlik qarzlari 
buxgalteriya o’tkazmasida aks ettiriladi. Yuqoridagi misolda 20 aprel kuni ikkita 
buxgalteriya o’tkazmasi beriladi. Birinchi o’tkazma yuklab jo’natilgan 
Mahsulotning sotish qiymatiga beriladi: 
Debet 
4010 Olinadigan schyotlar – 680000