Fizika,2 qism 20

Bîr nàzàriyasining kàmchiliklàri. Bîr nàzàriyasi àtîm fizikàsi

rivîjlànishiga ulkàn hissà qo‘shib, kvànt måõànikàsining yaràtilishi-

dà muhim qàdàm bo‘lib õizmàt qildi. U vîdîrîd và vîdîrîdsimîn

àtîmlàrning  spåktrlàri  và  spåktràl  chiziqlàrning  chàstîtàlàrini

hisîblàshgà imkîn bårgàn bo‘lsà-dà, bu chiziqlàrning intånsivligini

àniqlàshgà  và  u  yoki  bu  o‘tishlàrning  ro‘y  bårishigà  sàbàb

nimàligini tushuntirishgà  îjizlik qildi.  Bîr nàzàriyasining  jiddiy

inqirîzi,  àyniqsà,  eng  sîddà  elementlardan  biri,  vîdîrîddàn

båvîsità kåyingi elåmånt – gåliy àtîmining spåktrini tushuntirish

yo‘lidàgi urinishlàrning muvàffàqiyatsizlikkà uchràshidà nàmîyon

bo‘ldi. Bîrning o‘zi buning àsîsiy sàbàbi – nàzàriyaning yarim-

klàssik  ekànligidà,  ya’ni,  bir  tîmîndàn,  kvànt  pîstulàtlàri

qo‘llànilsà,  ikkinchi  tîmîndàn,  klàssik  fizikà  qînunlàrining

qo‘llànilishidà,  dåb  tàn  îldi.  Àtîmning  ichigà  yanàdà  dàdilrîq

nigîh tàshlàsh uchun yangi g‘îya, yangi nàzàriyalàrgà muhtîjlik

tug‘ildi.