Fizika,2 qism 20

Birinchi  Bîr  ràdiusi.  Eng  sîddà  àtîm  –  vîdîrîd  àtîmini

ko‘ràylik.  U  bittà  prîtîndàn  ibîràt  yadrî  và  uning  àtrîfidà

àylànmà îrbità bo‘ylàb hàràkàtlànuvchi bittà elåktrîndàn ibîràt.

Yadrî  elåktrînni  o‘zigà  kulîn  kuchi  bilàn  tîrtàdi  và  ungà

màrkàzgà  intilmà  tåzlànish  båràdi,  ya’ni:

×

pe

×

=

2

2

0

1

4

e

n

n

n

m

e e

r

r

v

.                (28.4)

Bu  yerdà  e  –  elåktrînning  và  prîtînning  zàryadi,  e

0

  –  elåktr

dîimiysi. Endi (28.1) ifîdàdàn v

n

 ni àniqlàb îlàmiz và nàtijàni

(28.4)  gà  qo‘yib,  undàn  r

n

  uchun  quyidagi  ifodani  tîpàmiz:

e

p

=

2

2

0

2

n

e

h

m e

r

n

,                (28.5)

bu  yerdà  n  –  elåktrîn  stàtsiînar  îrbitàsining  (àniqrîg‘i  àtîm-

ning  stàtsiînar  hîlàtining)  tàrtib  ràqàmini  ko‘rsàtàdi.  Ìàsàlàn,

n  =  1  dåb  îlsàk,  elåktrînning  vîdîrîd  àtîmidàgi  birinchi

stàtsiînar  îrbitàsi  ràdiusining  qiymàtini  hîsil  qilàmiz.  Bu  rà-

diusgà  birinchi  Bîr  ràdiusi  dåyilàdi  và  àtîm  fizikàsidà  uzunlik

birligi sifàtidà fîydàlànilàdi:

r

B

 = 0,528 · 10

-10

  m.

Shuningdåk,  r

2

  =  4r

B

  và  h.k.