Fizika,2 qism 20

Êîmbinàtsiîn prinsip. Òàjribàlàrning ko‘rsàtishichà, yuqîri-

dàgigà  o‘õshàsh  spåktrlàr  nàfàqàt  vîdîrîddà,  bàlki  ishqîrli

måtàllàrdà  (Li,  Na,  K)  hàm  kuzàtilàdi.  Ulàrdà  hàm  spåktràl

chiziqlàrning  jîylàshuvi  Bàlmår  fîrmulàsigà  o‘õshàsh  fîrmulà

bilàn àniqlànàdi. Ushbu spåktrlàrni o‘rgàngàn shvåysàriyalik fizik

V.Rits, birîr spåktràl chiziqning chàstîtàsi, ikkità bîshqà chiziq-

làr  chàstîtàlàrining  yig‘indisigà  tång  bo‘lib  qîlishigà  e’tibîr

bårdi.  Bu  hîlni  tushuntirish  màqsàdidà  u  kîmbinàtsiîn  prinsið

dåb ataluvchi quyidàgi Ridbårg–Rits prinsi pini îlg‘à surdi: hàr

bir  àtîm  uchun  spåktràl  tårmlàr  dåb  ataluvchi  shundày  sînlàr

kåtmà-kåtligi màvjudki, shu àtîmning bàrchà spåktràl chiziqlàrining

chàstîtàsini  ikkità  shundày  spåktràl  tårmlàrning  àyirmàsi

ko‘rinishidà  ifîdàlàsh  mumkin,  ya’ni

n =

-

T m

T n

( )

( ) .                 (27.6)

Ushbu  prinsipning  to‘g‘riligi  judà  ko‘p  tàjribàviy  nàtijàlàr

bilàn tàsdiqlàngàn. Bu esà uning àtîmning tuzilishi va nurlànish

jàràyonidà  àtîm  ichidà  ro‘y  båràdigàn  jàràyonlàr  bilàn  bîg‘liq

ekànligining isbîtidir.