Fizika,2 qism 20

Bàlmårning umumlàshgàn fîrmulàsi. (27.1), (27.3) và (27.4)

fîrmulàlàrni sîlishtirish ulàrning o‘õshàshligini ko‘rsàtib turibdi.

Ìodîmiki shundày ekàn, ulàrni yagînà fîrmulàgà birlashtirish

mumkin  emàsmi,  dågàn  sàvîl  tug‘ilàdi.  Bundày  fîrmulà:

n

æ

ö

=

-

ç

÷

è

ø

m

n

R

2

2

1

1

.                   (27.5)

Bu  ifoda  Bàlmårning  umumlàshgàn  fîrmulàsidir.  Bu  yerdà  m

hàr  bir  såriya  uchun  o‘zgàrmàs  m = 1,  2,  3,  4,  ...  qiymàtlàrni

qàbul  qilib,  chiziqlàr  guruhi  qàndày  såriyani  hîsil  qilishini

ko‘rsàtsà, n butun qiymàtlàrni (m + 1 dàn bîshlàb) qàbul qilib,

såriyadàgi chiziqlàrni ko‘rsàtàdi. Såriyalàrni quyidàgi jàdvàl yor-

dàmidà  hàm  ifîdàlàsh  mumkin.

4-jàdvàl

Såriyalàr

M

N

Làymàn

1

2,  3,  4,  ...

Bàlmår

2

3,  4,  5,  ...

Pàshån

3

4,  5,  6,  ...

H

a

H

b

H

g

H

d

l = 0,656 mm

0,486 0,434 0,410

0,364

H

¥

Qizil

Havo-

rang

Binaf-

sha

Ultra

binafsha

Seriya

chegarasi

46- rasm.

---

108

Vîdîrîd  spåktrining  yanà  Brekåt,  Pfund,  Õemfri  såriyalàri

màvjud bo‘lib, biz ulàrgà to‘õtàlib o‘tirmàymiz. Shu bilàn birgà,

bîshqà  elåmåntlàrning  nurlànish  spåktrlàri  qàndày  ko‘rinishgà

egà,  dågàn  sàvîlni  qo‘yamiz.