Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti maqsudov asliddin murodovich

Tadqiqotning maqsad va vazifalari. 
Tadqiqotning umumiy maqsadi O’rta 
Osiyoda XIX asrning ikkinchi yarmi XX boshlarida olib borilgan arxeologik 
izlanishlar asosida chop etilgan maqolalar, monografiyalar, to’plamlardan 
foydalangan holda Turkiston havoskor arxeologlar to’garagi va sharqshunoslar 
tomonidan amalga oshirilgan ishlarning yagona tizimi yaratiladi. To’plangan 
materiallar tanqidiy qarab chiqiladi va bundan kelib chiqadigan yangi tarixiy va 
madaniy xulosalar umumlashtiriladi. 
Maqsadga muvofiq tadqiqotning aniq vazifalari quyidagicha belgilanadi: 
-O’rta Osiyoni Rossiya tomonidan bosib olganidan keyingi, ya’ni XIX asrning 
oxiri va XX asrning boshlariga oid Yevropalik va Rossiyalik sayyohlarni, 
elchilarni, fotograflarni, harbiylarni, arxeolog va sharqshunos olimlarni ishlarini 
tanqidiy o’rganish; 
- O’rta Osiyoning dastlabki arxeologik jihatdan o’rganilishi bo’yicha chop 
etilgan ilmiy maqolalar, monografiyalar, dissertasiyalar, ilmiy hisobotlar, arxiv 
materiallarini o’rganish;
- O’rta Osiyoning arxeologik o’rganishni boshlangan davridan boshlab 
oktyabr to’ntarishiga qadar olib borilgan arxeologik tadqiqotlar natijasida 
to’plangan ma’lumotlarni o’rganib, ulardan olingan xulosalarni tarixiy va madaniy 
jihatdan tanqidiy ko’rib chiqish;
- Hozirgi zamon talablari darajasidagi magistrlik dissertasiyasi uchun 
Turkistonda rus sharqshunosligi va arxeologiyasi tarixi bo’yicha yakunlangan 
ilmiy ish yaratish vazifa qilib olindi. 
Tadqiqotning ilmiy yangiligi. 
Tadqiqotda Turkistonda rus sharqshunoslari va 
arxeologlari tomonidan o’rganilgan arxeologik materiallarni shu kungacha 
o’rganilganligi darajasini tanqidiy tahlil qilinib, yangi tarixiy, madaniy va uslubiy 
xulosalar chiqariladi. O’rta Osiyoning arxeologik jihatdan o’rganilish masalalari 
batafsil tahlil qilinadi, olingan xulosalardan tarixiy va ilmiy xulosalar chiqariladi. 
O’rta Osiyoda arxeologiya fanining rivojlanishiga bag’ishlangan bunday ilmiy 
ishlar shu paytgacha deyarli yo’q edi. 
Tadqiqotda Turkistonda rus sharqshunoslari va arxeologlari tomonidan O’rta 
Osiyo hududida olib borilgan arxeologik izlanishlar tarixiy, tanqidiy, metodologik 
nuqtai nazardan maxsus tadqiq etiladi. Bu hududni o’rganilayotgan davridayoq 
olimlar tomonidan amalga oshirilgan katta, so’zsiz fundamental ishlar bilan bir 

---

7 
qatorda yo’l qo’yilgan ayrim xato va kamchiliklar aniqlanib to’g’rilanadi. Shu 
vaqtgacha arxeologik tadqiqotlar olib borishdagi yutuq va kamchiliklar yagona 
tizim ostida, alohida monografik tadqiq qilinadi.