КЎКРАКНИНГ ЁПИҚ ШИКАСТЛАНИШЛАРИ
Кўкракнинг ёпиқ шикастланишлари оғирлик даражаси бўйича уч гуруҳга
бўлинади: енгил, ўртача оғирликда ва оғир. Нафас ва юрак фаолияти
бузилиши кузатилмаган шикастланишлар (нафас олиш 1 минутда 25 тадан
ошмайди) енгил шикастланишларга киради. Нафас ва кон айланишининг
функционал бузилишига олиб келган (нафас олиш 1 минутда 25-30)
кўкракнинг шикастланиши ўрта оғирликдаги шикастланишга киради. Нафас
ва кон айланишининг чукур бузилиши кузатиладиган шикастланишлар оғир
деб хисобланади (нафас олиш 35 ва ундан ортик, ўта тахикардия).
ТЕЛЕГРАММ КАНАЛ «ВРАЧИ УЗБЕКИСТАНА» - https://t.me/vrachi_uzbekistana
377
Юмшоқгўкималарнинг лат ейиши енгил шикастланишларга киради. Агар лат
ейиш кенг кон куйилиши (тери кўчиши билан кечадиган) билан кузатилганда
уни ўрта, оғир ва хатто ошр шикастланишларга киритиш мумкин. Кўкрак
қафаси юмшоқтўқималарининг лат ейишида кўкрак қафаси ичида
шикастланишлар йўқдигига ишонч хосил қилиш керак (ўпка ичи гематомаси,
куст оралиги гематомаси). Масалан, ўпканинг лат ейиши қовурғалар синмай
юмшокдўкималар лат ейишида хам кузатилади, булат ейишлар, кўпинча,
аниқланмай қолади.
Кўкракнинг юмшок тўқималари лат еган сохада оғриқди шиш пайдо
бўлади. Лат еган жой босилганда, харакат қилганда ва чукур нафас олганда
оғриқ. кучаяди, бу қовурғалараро мушакларга кон куйилиши натижасида
бўлади.
КОБИРГАЛАР СИНИШИ
Кўкракнинг хамма ёпиқ шикастланишларининг 67% да қовурғалар синиши
кузатилади. 15 ёшгача болаларда қовурғалар синиши, уларнинг харакатчанлиги
та эластиклиги туфайли камдан-кам учрайди. 40 ёшдан кейин қовурғалар
синиши кўп учрайди, кексаларда озгина шикаст етганда ҳам крвуркалар
синиши мумкин. IV-VII крвурралар синиши кўп учрайди. Юқори ковургалар
калин мушак кавати билан ва елка камари суяклари билан копланган,
пасткилари
эса
ўзининг
тоғай
қисмининт
узунлигидан
катта
эластикликхусусиятига эга. Крбиргалар кўпинча орка ва ўрта қўлтик ости
чизиги бўйлаб синади.
Шикастланишнинг тўфидан-тўғри механизмида механиқ куч таъсир қилган
жойда бир ёки бир неча ковурга ичкарига, кўкрак бўшлиги томонга
букилади. Бунда кўпинча костал плевра ёрилиши ва ўпка шикастланиши
мумкин.
Крбиргалар шикастланишининг тўрридан-тўрри бўлмаган механизмида
кўкрак кафаси шакли бузилиб, ковургалар куч таъсир қилган жойнинг иккалла
томонидан синади. Бундай шикастланиш механизми кўкрак кафаси иккала
томондан эзилганда кузатилади (масалан, машина борти билан девор
орасида, хода босиб қолганда, автомобиль гилдираги босганда). Бундай куч
таъсир қилганда қовурғалар синиши содир бўлади.
Крбиргаларнинг икки еридан синиши (дарчали) ўта окир кечади, бунда бир
томонда бир қовурға икки еридан синади. Х
а
рзкатчан «қовурға клапани»
\осил бўлади ва унинг парадоксал харакати кузатилади. Нафас олганда
кўкрак қафаси кенгайганда, кўкрак қафасидан ажраб колган «ковурга
клапани» сохаси ичкарига ботади. Чунки нафас олганда плевра бўшлиқида
манфий босим бўлади. Нафас чикарилганда кўкрак кафаси кичрайиб, плевра
бўшлиқида мусбат босим хреил бўлади, «ковурра клапани» ташқарига бўртиб
чикади (243-расм). «Кобирга клапани»нинг бу парадоксал харакати ўпкага
х,ам таъсир
Do'stlaringiz bilan baham: |