101
chizish amaliyotining oddiy lekin asosiy prinsiplarini namoyon etuvchi
rassomchilikning kichik bosqichlarini amalga oshirishlari kerakligi aytildi.
Har bir bosqichda natijalar talabalar tomonidan muhokama, tahlil va ifoda
qilindi. Ikki soat davomida, prinsiplarga rioya etgan holda, har bir talaba
professional, koʻrgazma standartidagi suratlarni chizishdi. Ularning yakuniy
seminardagi ishlarini birinchi seminardagi ishlari bilan solishtirish natijasida ular
rivojlanishning asosiy elementlarini aniqlay va baholay oldilar. Va muhimi, san’at
talabalari boʻlmaganlari vizual til va ijodkorlikni kashf qilish uchun etarli darajada
oʻzlarini vakolatli his etdilar.
Seminarlarni kuzatishda, ta'lim xodimlari talabalar va seminar yetakchisi
oʻrtasidagi muloqotga asoslangan, studiya muhitida baholash jarayonini ifoda eta
oldilar.
Ahamiyatga molik boshqa tomonlar “kichik bosqichlar” metodi, rasmlarni
kritik baholash, yuqori energiya, motivatsiya va rohatlanish guruh dinamikasi –
yuqori natijalarni erishish uchun xizmat koʻrsatish kabi usullarni ishlatishdir.
Umumiy baholash seminarlar maqsadi emas, balki asarlar koʻrgazmalari bilan
tuzilgan toʻliq rivojlangan dasturlar doirasida birlashgan boʻlishi mumkin.
69
Yaratilgan narsa (qurilgan bino, shehriy satr, o`tkazilgan daraxt, yaratilgan
yoki ijro etilgan qo`shiq) - bu, bir tomondan, faoliyat mavzusi bo`lsa,
ikkinchi
tomondan esa vosita sifatida namoyon bo`ladiki, kishi uning yordami bilan ijtimoiy
hayotda o`zini qaror toptiradi. Negaki, bu narsa boshqa odamlar uchun
yaratilgandir.
SHu orqali odamlar o`rtasidagi munosabat bevosita o`z aksini topadi, ijod
qilayotganlarga
va
bajarayotganlargaham,
iste’mol
qilayotganlarga
va
o`zlashtirayotganlarga ham tegishli bo`lgan umumiy narsani ishlab chikarish
tariqasidagi munosabat hosil bo`ladi.
Darhaqiqat, shu o’rinda yana bir boshqa nomutanosiblik mavjud bo’lib, u
o’quvchining ingliz tilini o’rganayotgan vaqtida o’zining ona tilini yo’qotib borishi
holatida namoyon bo’ladi. Bu kabi bilingualism Amerika Qo’shma Shtatlarida va
immigrant fuqarolar orasida oddiy holbo’lib qolgan (Tse, 2001).
Mana bu holatni tasavvur qiling: Birinchi avlod vakillari immigrantlar
mamlakatga kirib kelgan va ingliz tilini o’zlarining kunli ehtiyoji va ishi yuzasidan
o’rganishadi, lekin uylarida o’zlarining ona tilini oila a’zolari davrasida yoki
do’stlari bilan muloqotda ishlatishadi. Xatto ularning bolalari ingliz tilini o’rganish
va ishlatish uchun ota-onalari tomonidan kuchli bosim oladilarva ushbu holat
bolaning ona tilisini va ingliz tilini aralashtirib o’rganishiga olib keladi.Bolalar
balog’at yoshiga yetgunlaricha ingliz tilida ona tillaridan ko’ra ravon yozib,
so’zlab keta boshlaydilar xatto o’z ona tillarini ishlatishga xohislari ham yo’qolib
boradi (dastlabki immigrantlarni nabiralari).
Ushbu holat bir qarashda muammo bo’lib ko’rinmasligi mumkin, lekin bu
muammoni oldini olish uchun bia o’qituvchilar ma’suliyatni o’z zimmamizga
olishimiz kerak negaki immigrant o’quvchilar begona tilning ko’rsatmasini olib
69
A handbook for teaching and learning in higher education : enhancing academicpractice / [edited by] Heather Fry,
Steve Ketteridge, Stephanie Marshall.–3rd ed.p. cm. pp: 49,50.