Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

Melanxolik 
- xolerikning teskarisi, asablari kuchsiz, nutqi ham, harakatlari 
ham o‘ta sust, bosiq, psixik faolligi ham past darajada, salga xafa bo‘ladi, arazchan, 
pismiq, “ichimdan top” prinsipida odamlar bilan muomala qiladi, taassurotlarga o‘ta 
beriluvchan, tez charchaydigan, yangi ishlarga tez kirishib ketolmaydi, tortinchoq. 
Sezgi chegarasi keng emas. Arazchan, xafaqon. Jimgina yig‘laydi, kam kuladi. 
Sustkash. Tortinchoq, g‘ayratsiz. Qat’iyligi va mustaqilligi kam. Tez toliqadi. 
Ortiqcha ishchan emas. Diqqati beqaror. His-tuyg‘usi sust o‘zgaradi. Qotib qolgan. 
Intravertlashgan.. 
Amaliyotda u yoki bu temperament tipi sof xolda uchramaydi. Lekin qaysidir 
sifatlari hadeb ustun kelavergani va qaytarilishi qarab tiplarga bo‘linadi. 
O‘zaro munosabatlarda ko‘pincha qarama-qarshi tiplar ko‘proq chiqishadi. 
Masalan, oilaviy hayot uchun qarama-qarshi tir ma’qulroq (erkak-xolerik, ayol- 

---

108 
melanxolik, yoki erkak -sangvinik, ayol -xolerik kabi). lekin do‘stlar bir xil tip 
vakillari bo‘lgani ko‘proq ma’qul deb hisoblashadi. 
Mehnat jamoasida ham boshliqning dadilligi xodimlar aksariyatining 
vazminligi hisobiga samara bersa, ko‘pincha vazmin og‘ir, lekin asablari kuchli 
sangvinik rahbar jamoani ishga safarbar qilishi, uyushtirishi oson bo‘ladi. 
45-rasm 
Temperamentning har bir insonda turlicha ekanligi 
mehnat faoliyatida, kasb-hunar egallashdagi 
individaul stilni, uslubni keltirib chiqaradi. Har bir 
insondagi bilim, malaka va ko‘nikmalarning turfaligi, 
kasbni egallashdagi layoqatlar, hayotiy tajribaning 
samarasi ham ma’lum ma’noda shu sifatlarga bog‘liq 
bo‘ladi. Jamoada birgalikda mehnat qilgan 
insonlarning temperament bo‘yicha bir-birlariga 
mosligi mehnat unumdorligini keltirib chiqaradi
. 
Buyuk Britaniyada oliy ta’lim soxasida 300,000 ortiq chet ellik talabalar ta’lim 
olishadi, va ulardan qariyib uchdan bir qismi Evropa Ittifoqidan (Vikers va 
Bekradnia, 2007).
Institutlar halqaro ta’lim bozorini bir qismi bo’lib, ular dunyo har 
chekkalaridan talabalarni o’qishga jalb qilgani intiladilar. Shuning uchun ular 
oladigan yordamni sifati juda muhimdir, faqatgina individual talabalarni foydasi 
uchungina emas, balki butun institut miqyosida. Institut xalqaro bo’limlari 
immigratsiya qoidalari bo’yicha, turar joy, oilaga yordam berish, moliya va 
stipendiyalar masalasi, xavfsizlik, va Buyuk Britaniyada yashashga aloqador 
umumiy masalalar bo’yicha maslahatlar beradilar.
Ko’pincha ular yangi talalabarni hursandlik bilan qarshilab, ularga maxsus 
universitet bilan tanishuv dasturini taqdim etadilar, va shu qatorda ularga ta’lim 
yordam xizmatlarini xam ta’minlaydilar, masalan ingliz tili kurslariga yozilish 
bo’yicha, ba’zida universitetga kirish paytida, yoki o’qish davrida. Shu qatorda, 
o’quv rejasiga, o’qitish usullariga, baholashga tegishli masalalarni ham halqaro 
talabalar istiqboli nuqtai nazaridan qarash lozim bo’ladi.
O’qituvchi xodimlarga talabalar muammolarini to’g’ri tushunishlari uchun 
ham zarur rivojlanish imkoniyatlarini yaratib berish kerak, masalan,
77