Olkashunoslik

do bo‘lgan davrdan boshlanmaganligi barchamizga ayon. Yozuv pay­
do bo‘lgan davrdan oldingi uzoq o ‘tmishni o ‘rganishda arxeologiya
ma'lumotlanning o ‘mi muhim hisoblanadi.
Arxeologiya so'zining o ‘zi qariyb 2500 mingyillik tarixga ega
bo‘lsa-da. fan sifatida arxeologiya 21 asr davomida shakllandi va ij-
timoiy fanlar darajasiga ko‘tarildi. Xususan, Vatanimiz tarixini ilmiy
jihatdan o ‘rganish XIX asming ikkinchi yarmidan boshlandi. Jumla-
dan, dastlab Rossiya imperiyasi tomonidan uyushtirilgan ekspeditsiya
a’zolari arxeologik qidiruv (razvedka) ishlarini olib bordilar. Masalan.
1870-yili A.L.Kun Zarafshon vohasida ilk bor qazish ishlarini olib bo-
rib, qadimiy obidalar qoldiqlari, tangalar va boshqa ashyolami to‘pladi.
A.L.Kun 
tadqiqotlarining 
eng 
muhim 
natijasi 
shuki, 
u
1871-1872-yillarda Turkiston o'lkasinmg arxeologik albomini tuzish
73

---

maqsadida Samarqand obidalarini suratga oldi. Shundan so ng arxeo-
logiyaga b oigan qiziqish va e'tibor kuchaydi. 1895-yili V.V. Bartold-
ning bevosita rahbarligida va taklifi bilan «Turkistonlik havaskor arxeo-
loglar» to ‘garagi ta’sis etildi va uning ustavi tasdiqlandi. Bu to garak
a’zolari oikadagi arxeologik yodgorliklarni o ‘rganish va ulami ilmiy
jihatdan tadqiq etishni o ‘z oldiga maqsad qilib qo'ydilar. V.V. Baitold
arxeologik qidiruv ishlariga mahalliy kadrlami jalb qilib. ulaming bilim
va tajribalaridan foydalanishga ham alohida e ’tibor berdi.
U «Turkistonda arxeologik tadqiqotlaming umumiy ahvoli va fan
oldida turgan vazifalari» deb nomlangan ma’mzasida oikada ilm-fanni
rivojlantirishda mahalliy bilimdonlami jalb qilish va bu ishda mahal­