Olkashunoslik

gan xona topib tekshirilgan. Umumiy turar joylar yakka kichik oilalaiga
m o‘Ijallanib, 2 -3 xonali qilib qurilgan, ular uy-joy va ro‘zg ‘or-xo"|alik
inshootlari vazifasini bajargan. Turar joyga moslashgan xonalarda du-
maloq shaklda ishlangan o £choqlar topilgan.
Sarazm I I  davrida bir-biridan tor ko‘chalar bilan ajratilgan, ko‘p
xonali turar joy massivlari doirasida jamoa ibodatxonasi qad ko'taradi.
Ibodatxonaning devorlariga qizil rangda naqsh berilgan va ulaming qoq
o ‘rtasida murabba’ shaklida mehrob joylashgan.
Sarazm III davrida ijtimoiy xarakterdagi monumental binolar pay­
do boladi. Ular urug' jamoalarining ma’muriy bino va ibodatxonalari-
dan iborat bo'lgan. Bu davrda patriarxal oila hovli-joylari kengayadi,
bu hovlilar ichida kulolchilik xumdonlari va metall eritish ustaxonala-
ri paydo boladi. Kulolchilikda ichi va sirtiga sayqal berilgan sopollar
keskin kamayadi. Ulaming o ‘mini mahalliy an’anaviy shakldagi naqsh­
lar egallaydi. Mahalliy naqshlar bilan ibodatxonalaming devorlarini
bezash vujudga keladi.
Sarazm I V  davriga kelib, demografik o ‘zgarishlar bilan b o g liq
holda aholining vodiy bo'ylab tarqalishi va uning inqirozi kuzatiladi.
Bu davr kulolchiligida yaqqol ко zga tashlanadigan, yana bir tomoni
sirtida, idishlaming gardishi bo ylab, oddiygina rangli naqsh solish
kuzatiladi. Ikkinchi tomondan, sopol idishlaming kulolchilik charxi-
da yasash texnologiyasi kashf etiladi. Ijtimoiy-iqtisodiy tabaqalanish-
dan ayrim belgilari terrakota, tosh va jezdan ishlangan muhrlaf paydo
bo'lad). Qishloq jamoasi sardori, qabila boshlig‘ining hukmdorlik bel-
gisi bo‘lmish jamoa nishoni yangi ma’no va mazmun kashf etgan.
Bronza davri. M anzilgohlar va m e ’morchilik. Marg‘iyona va