Olkashunoslik

nalari, mudofaa inshootlari qoldiqlari, qadimgi ibodatxonalaming o ‘mi
qazib o ‘rganilgan.
Surxon vohasida miloddan avvalgi II mingyillikning ikkinchi cho-
ragidan boshlab Sopolli madaniyati qaror topadi. Bu madaniyat o ‘z ta­
rixiy taraqqiyotida to‘rt bosqichni bosib o'tgan. Sopolli madanivatining
ilk bosqichiga oid yodgorliklardan Sopollitepa yaxshi o ‘rganilgan. U
ikki qator mudofaa devori bilan o ‘ralgan b o iib , sakkizta kvartaldan
tashkil topgan. Manzilgoh vayronalarida uy-joy xarobalari, hunar­
mandchilik ustaxonalari va shuningdek, yuzdan ortiq qabrlar (qabrlar
uylaming ichida joylashgan) hamda ularda o ‘rin olgan moddiy man-
68

---

balar topib o'rganilgan. Sopolli qishlogi qadimgi aholisining asosiy
mashg‘uloti sug‘orma dehqonchilik boigan. Ular sopolli buyumlarni
kulolchilik charxida yasashgan. Keyingi Jarqo‘ton bosqichi (mil. av.
1550-1500-yillar)ga kelib ushbu madaniyat o 'z tarixiy taraqqiyotining
yuqori bosqichiga ko‘tariladi.
Manzilgohlar hajmi yiriklashib, m e’morchilik stmkturasi murak-
kablashadi. U 100 ga maydondan iborat bo lib. alohida qismlardan
tashkil topgan. Manzilgohning bir qismida sitadel (ark) va unga tutash
joylashgan aholining turli tabaqa vakillariga tegishli uy-joy imoratlari
va liunarmandchilik ustxonalaridan iborat mahalla mavjud. Sitadelda
mahalliy boshqaruv mainuriyatiga tegishli mahobatli imorat va qadim­
gi otashparastlaming ibodatxonasi o ‘rin olgan. Manzilgohdan tashqari-
da jarqo‘tonliklammg mozori o ‘rin olgan. Unda 3 mingga yaqin qabr
ochib oiganilgan Qabrlardagi moddiy manbalar marhumlarning jami-
yatdagi mavqeyiga qarab qo‘yilgan.
Uiardagi ayrim moddiy manbalar va tabaqalashgan uy-joy va imo-