А. Ш. Бекмуродов, Я. К. Карриева, И. У. Нематов, Д.Ҳ. Набиев, Н. Т. Каттаев, Г. А. Абдилакимов

 
2.2. Инвестиция фаолиятига тегишли ҳуқуқий муносабатларнинг 
объекти ва субъекти 
 
Инвестициялар иқтисодий ва бошқа фаолият объектларига киритиладиган 
моддий ва номоддий неъматлар ҳамда уларга доир ҳуқуқлар ҳисобланса, 
инвестиция фаолияти субъектларининг инвестицияларни амалга ошириш билан 
боғлиқ ҳаракатлари мажмуи 
инвестиция фаолияти
деб юритилади. 
Инвестиция фаолияти тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишнинг бир 
кўринишидир, шунинг учун ҳам тадбиркорликка хос бўлган белгилар, яъни 
мулкий мустақиллик, ташаббускорлик ва таваккалчилик унга ҳам хос бўлган 
хусусиятдир. 
Инвестиция фаолиятининг объекти моддий ва номоддий неъматлар ишлаб 
чиқариш объектлари ҳисобланади. 
Инвестиция фаолиятининг субъектларидан бири инвестор бўлиб, у ўз 
маблағларини, қарзга олинган ва жалб этилган маблағларни, мулкий 
бойликларни ва уларга доир ҳуқуқларни, шунингдек интеллектуал мулкка доир 
ҳуқуқларни инвестиция фаолияти объектларига жалб этишни амалга оширади. 
Бундай ўзига хос фаолият субъектларининг яна бир катта гуруҳи мавжуд бўлиб, 
улар инвестиция фаолияти иштирокчилари деб юритилади ва уларнинг асосий 
вазифаси инвесторнинг буюртмаларини бажарувчи сифатида инвестиция 
фаолиятини таъминлаш бўлиб ҳисобланади.
 
2.2.1-чизма 
Инвестиция фаолиятининг иштирокчилари 
Инвесторлар буюртмачи (маблағ киритувчи), кредитор, сотиб олувчи 
бўлишлари, шунингдек инвестиция фаолияти иштирокчиси вазифасини 
бажарувчи ҳам бўлишлари мумкин. 
Инвестор ва 
инвестиция 
фаолиятининг 
иштирокчилари-
субъектлари 
 
 
Ўзбекистон Республикасининг резидентлари, фуқаролари, юридик шахслари 
Маҳаллий давлат 
ҳокимияти органлари 
ва давлат бошқаруви 
органлари 
Хорижий давлатлар, халқаро ташкилотлар ва чет эллик юридик шахслар ҳамда 
фуқаролар, шунингдек фуқаролиги бўлмаган шахслар ва Ўзбекистон 
Республикасининг чет элда доимий яшовчи фуқаролари 
Ҳамкорликда инвестиция 
фаолиятини амалга 
ошираѐтган юридик ва 
жисмоний шахслар, 
шунингдек давлатлар ва 
халқаро ташкилотлар 

---

32 
Инвестиция фаолиятини амалга оширувчилар (инвесторлар) қуйидаги 
белгилари бўйича таснифланади. 
1.
Жорий фаолиятнинг йўналишлари бўйича институционал ва 
индивидуал инвесторлар. Институционал инвесторлар ролида саноат, савдо, 
транспорт, алоқа ва бошқа соҳалардаги акциядорлик жамиятлари намоѐн 
бўлсалар, индивидуал инвесторлар ролида фуқаролар намоѐн бўлади. 
2.
Инвестициялаш мақсадлари бўйича стратегик ва бевосита 
инвесторлар. Улар ўз олдига компанияларни бошқариш ҳуқуқини олишни 
мақсад қилиб қўядилар. Буни улар бошқа компаниялар акцияларининг 
назорат пакетини сотиб олиш ѐки уларнинг устав капиталининг катта 
қисмини эгаллаш орқали амалга оширадилар.
3.
Резидентликка тегишлилиги бўйича инвесторлар миллий ва хорижий 
инвесторларга ажратилади.