O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

Dahliz-chig‘anoq (eshituv va muvozanat) a’zosi
Dahliz-chig‘anoq a’zosi 
(organum vestibulocochleare) 
tuzilishi 
va faoliyati jihatidan bir-biri bilan bog‘langan uch qism: tashqi, o‘rta 
va ichki quloqdan iborat (365-rasm).
365-rasm.
 Dahliz-chig‘anoq
a’zosining umumiv ko‘rin-
ishi: 
I-tashqi quloq; II-o ‘rta 
quloq; III- ichki quloq. 
1
-
meatus 
acusticus 
intemus; 
2—
pharynx; 
3-tuba 
auditiva; 
4 -
membrana tympanica; 5-cartilago
meatus acustici; 6-meatus acusticus
extemus; 7-auricula.
Tashqi 
quloqqa 
quloq 
chig‘anog‘i va tashqi eshituv 
yo‘li; o‘rta quloqqa nog‘ora
И 
III
389

---

bo‘shlig‘i, so‘rg‘ichsimon katakchalar va eshituv nayi kiradi. Ancha 
murakkab tuzilishga ega ichki quloq suyak va parda labirintdan 
iborat bo‘lib, u eshituv (chig‘anoq) va muvozanat (dahliz va yarim 
doira kanallar) qismlariga boiinadi. Tashqi v a o ‘rta quloq vazifasiga 
ko‘ra eshituv a’zosiga tegishli boiadi.
Dahliz-chig‘anoq a’zosining taraqqiyoti
Dahliz-chig‘anoq a ’zosi homila taraqqiyotida juda erta paydo 
boiadi. Parda labirintning kurtagi homila hayotining 3-hafitasida 
nerv plastinkasining yon tomonida ektodermaning kengaymasi 
shaklida vujudga keladi. 4-haftada ektoderma plastinkasi bukilib, 
eshituv chuqurchasini hosil qiladi. U esa eshituv pufagiga aylanib 
ektodermadan ajraydi va 
6
-haftada ichkariga botadi. Murakkab 
takomillashuv y o ii bilan pufakchadan uchta yarim doira kanallar, 
bachadoncha va qopcha hosil boiadi. Homila hayotining 3-oyida 
parda labirint, asosan, hosil boigan b oiib, ovoz qabul qiluvchi 
apparat - kortiy a’zosi esa hosil b o ia boshlaydi. Oltinchi oyda esa 
uning tuzilishi murakkablashadi. Parda labirint taraqqiyoti bilan 
birga uning atrofida mezenxima to‘planib, keyin tog‘ayga aylanadi. 
Tog‘ay va parda labirint o ‘rtasida suyuqlik bilan to ig an perilimfa 
bo‘shlig‘i hosil boiadi. Keyinchalik tog‘ay kapsula suyakka 
aylanadi. Ichki quloq taraqqiyoti bilan bir vaqtda tovush o‘tkazuvchi 
apparat (o‘rta quloq) ham hosil boiadi. Birinchi visseral ravoqning 
distal qismidan nog‘ora bo‘shlig‘i va eshituv nayi hosil boiadi. 
Eshituv suyakchalari I—II visseral ravoqlaming tog‘ay qismidan 
rivojlanadi. Quloq chig‘anog‘i esa ektoderma egati atrofida 
joylashgan mezenxima orolchalaridan rivojlanadi.