Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Tajribani oʻtkazish tartibi: 
Suvni elektroliz qilish qismini tayyorlash. 
Suyuqlikni gaz bilan toʻyintirish uchun. 

Oʻzgarmas quvvat manbaini yoping, kuchlanish 
𝑈
0
ni 30 V (quvvat 
manbaining musbat va manfiy qutblar orasida) ga toʻgʻrilangan, va 5 daqiqalar 
atrofida elektroliz borishini kuzating. 

Kuchlanish
𝑈
0
ni oʻchiring. 

Har ikkala gaz joʻmraklarini ehtiyotkorlik bilan oching. Shundan keyin 
kislota balandligini darhol darajalash idishi koʻtarish orqali gaz joʻmraklari 
balandligidan pastga tushiring. 

Ikkala gaz joʻmraklarini yoping. 
Xavfsizlik belgisi 
1.
Distillanga suvning elektr oʻtkazuvchanligi pastligidan suvning elektrolizida 
1 mol/l konsentratsiyali suyultirilgan sulfat kislota qoʻllaniladi. Suyultirilgan sulfat 
kislota koʻz va teriga tushsa yalligʻlaydi. 
2.
Koʻzga sulfat kislota tekkanda yaxshilab oqar suvda yuving va shifokorga 
murojaat qiling. 
Chetlashishlarni toʻgʻirlash: 

Nazorat murvatini “Resell”, soʻngra “Run” ga toʻgʻirlang. 

Displeyni nol moslagich bilan barqaror holga keltiring. 

Nazorat murvatini “Reset” ga toʻgʻirlang. 
Qoʻshimcha ma′lumot: 
Kislorod va boshqa gazlar elektrolitda erishi, gaz pufakchalari shisha devoriga 
yopishib elektrolit temperaturasini oshirishi va toʻk oqimi tufayli gaz sababli 
sistematik xatoliklar uchraydi. 
Elektroliz davomida ajralgan atomar kislorodning bir qismi reaksion ta′sirlashib 
per-sulfat kislotani hosil qiladi. Shuning uchun yigʻib olingan kislorod miqdori 
ajralgan kislorodnikiga qaraganda biroz kamroq boʻladi. Shu sababli oʻlchashlar 
vodorod miqdori orqali olib boriladi. 

---

128 
 
Sinash uchun savollar: 
1.
Faradey umumlashgan qonunini tushuntiring. 
2.
Elektroliz jarayoni haqida ma′lumot bering. 
3.
Valentlikning fizik mohiyatini ayting. 
4.
Tajriba orqali aniqlanadigan Faradey doimiysini hisoblash formulasini 
keltiring.